“Binnenstad is kloppend hart van Nijmegen”

20 maart 2019 15:23

• Columns

“De binnenstad is het kloppende hart van Nijmegen, ons visitekaartje. Het is dé plek waar ondernemen, wonen, cultuur en historie samensmelten. Hier krijgen inwoners en bezoekers een gevoel bij je stad, hier vindt interactie plaats. Een bruisende, innovatieve en creatieve binnenstad is daarom van belang voor heel Nijmegen.” Voor Monique Esselbrugge is het glashelder. Als wethouder van onder meer Economie, Toerisme en Binnenstad maakt ze zich daarom sterk voor een stadshart dat klaar is voor de toekomst. “Een veerkrachtige binnenstad is eigenlijk altijd op weg naar de volgende fase. Alleen zo kan je flexibel inspelen op kansen en klaar zijn voor veranderingen in consumentengedrag, woonwensen of demografische veranderingen.”

Het gaat in veel opzichten goed met de Nijmeegse binnenstad. De leegstand ligt ruim onder het landelijk gemiddelde, de waarderingscijfers van bezoekers zijn hoog en de Waalstad staat al jaren onafgebroken hoog in de lijstjes van aantrekkelijke Nederlandse steden voor bezoekers en toeristen. “Dat is iets waar we best wat vaker trots op mogen zijn”, vindt Esselbrugge. “Het kan altijd beter, maar er gaat hier heel veel goed. Nijmegen is een stad vol creatieve en ondernemende mensen. Als nieuwe wethouder en Nijmegenaar probeer ik zo vaak mogelijk op pad te zijn om met ondernemers, evenementenorganisatoren, cultuuraanbieders en bewoners in de binnenstad te spreken en te ervaren waar ze mee bezig zijn, wat ze beweegt. Dat verrast en inspireert me eigenlijk iedere keer opnieuw. Daarom heb ik veel vertrouwen in de veerkracht van onze binnenstad. Soms piept en kraakt het door economische malaise of ingrijpende veranderingen zoals de opkomst van online shoppen, maar ik ben ervan overtuigd dat de Nijmeegse binnenstad het vermogen heeft om zich aan te passen en zo een krachtig uithangbord van onze stad te blijven.”

Focus op beleving

Binnensteden staan volop in de aandacht.

Dat is logisch vindt Esselbrugge. “Een binnenstad is in heel veel opzichten een spiegel van de samenleving. Als we anders gaan leven, heeft dat direct impact op ons stadshart. Technologische ontwikkelingen en online winkelen maken bijvoorbeeld dat we anders consumeren. Dat is van grote betekenis voor de detailhandel en de horeca. Het traditioneel winkelen neemt af, maar mensen komen nog steeds graag naar de stad. Zo zagen we afgelopen jaar voor het eerst dat er meer banen in de horeca waren dan in detailhandel. Die verandering van place to buy naar place to meet vraagt veel van alle partners in de binnenstad. Beleving is het toverwoord en dat betekent bijvoorbeeld meer verrassende concepten, kennis uitwisselen, slimme samenwerking zoeken met andere aanbieders van producten, evenementen of cultuur. Ik zie in de stad ook steeds meer ondernemers die diensten combineren of bijzondere producten aanbieden. Een winkelstraat als de Lange Hezelstraat is nog steeds razend aantrekkelijk vanwege het eigen karakter. Als overheid moeten we ook anders naar de binnenstad kijken. Dat kan door sneller in te spelen op veranderingen omdat je nog beter weet wat er speelt. Dat betekent nauw contact met ondernemers, slim meten wat er gebeurt, de openbare ruimte zo inrichten dat je er graag verblijft en de juiste partijen samen brengen.”

Parelketting

Wie een tijdje niet in Nijmegen is geweest, valt op dat er veel verandert in en rond het centrum. “Klopt!”, vertelt de wethouder enthousiast. “Er is veel gedaan om delen van de binnenstad die minder aantrekkelijk werden, een stevige opfrisbeurt te geven. Onder meer in de ringstraten en op Plein 1944 is daar serieus werk van gemaakt. De Hertogstraat heb ik pas geleden nog ‘heropend’ met ondernemers en bewoners. Daar is meer ruimte gekomen voor bijzondere concepten, bredere stoepen en streetart die het gebied een eigen karakter geeft. Het vrolijk geschilderde hotel op de hoek trekt zoveel positieve aandacht dat het een hit is op social media. Hier zie je heel goed dat interessante concepten en het vergroten van beleving bijdragen aan de aantrekkingskracht van een gebied. De kracht van deze transformaties zit in het samenwerken met alle partijen en als gemeente ruimte geven waar dat kan. Ik zie onze rol bij voorkeur als ondersteunend en verbindend, bijvoorbeeld via het (mede)financieren van winkelstraatmanagement of het verminderen van regeldruk. De kracht om zaken blijvend te verbeteren zit vooral bij ondernemers en bewoners zelf.”

“De komende jaren gaan we door met die gezamenlijke aanpak van de binnenstad. Denk maar aan de Waalkade of het Valkhofkwartier, met onder andere de nieuwe Bastei, dat steeds meer vorm krijgt. Dit deel van het centrum sluit naadloos aan op de binnenstad en gaat wat mij betreft een geweldige synergie krijgen met wat ondernemers in de binnenstad doen. Cultuur, shoppen, natuur, een overnachting en lekker eten en drinken op een steenworp afstand van elkaar.”

“Onprettige plekken in de stad zoals de Vlaamsegas pakken we vanuit het stadhuis integraal aan. We kijken naar veiligheid, openbare ruimte, wonen, economie en mobiliteit. Ook hier speelt de omgeving een cruciale rol. In februari mocht ik nog een bijeenkomst openen waar alle partijen samen nadenken over de toekomst van de straat en de straten er omheen. Natuurlijk is dan niet alles in een vloek of zucht opgelost, maar vanuit de gezamenlijkheid knappen we stukken op en verbinden die. Zo rijgen we stap voor stap nieuwe parels aan de ketting van de binnenstad die de ‘ervaring’ binnenstad positief versterken, vanaf het moment dat je kiest om naar de binnenstad te komen tot je weer thuis bent.”

Geen hokjesdenken

“Ik ben wars van hokjesdenken!”, zegt wethouder Esselbrugge terwijl ze naar het puntje van haar stoel schuift. “Om onze binnenstad vitaal te houden, moet iedereen zijn steentje bijdragen. Van vastgoedeigenaren tot bewoners en van franchises tot zelfstandige ondernemers. Gelukkig zie ik dat ik daar niet alleen in sta. Met partners als het Huis voor de Binnenstad wordt hard gewerkt aan het betrekken van zoveel mogelijk partijen, maar er wordt ook gevraagd om concrete inzet. Dat is hard nodig, want daar waar we successen boeken, komen die voort uit onze gezamenlijke kracht. Het eerder genoemde voorbeeld van de Hertogstraat komt tot stand door betrokken en actieve ondernemers, bewoners en overheden. Ook het nieuwe binnenstadsfonds waar voor het eerst alle binnenstadsondernemers aan bijdragen is een mooi voorbeeld.”

“Ik wil daarnaast over de grenzen van de binnenstad heenkijken. Wat kunnen we bijvoorbeeld met dat prachtige stadseiland dat zo mooi aansluit bij het centrum? Ook buiten onze stadsgrenzen liggen kansen. Hoe kunnen we met de Arnhemse binnenstad samenwerken om de organisatiekracht van onze stadscentra te versterken? Met regionale toerisme- en investeringsagenda’s hebben we ook veel meer impact op nationaal en zelfs internationaal niveau.”

Binnenstad 3.0

Big data en nieuwe technieken zijn niet alleen interessant voor ondernemers die producten willen verkopen. Ook voor de gemeente is het belangrijk om te weten waar verbeteringen in de binnenstad echt meerwaarde opleveren. Esselbrugge: “Meten wat er in je binnenstad gaande is, is heel belangrijk om problemen snel aan te pakken en goede toekomstscenario’s uit te werken. We verzamelen al lang informatie via bestaande onderzoeken zoals parkeertellingen, de binnenstadsmonitor of bezoekersenquêtes. Maar we kijken ook hoe we die kennis nog kunnen verbeteren met innovatieve toepassingen. De komende tijd plaatsen we in overleg met ondernemers sensoren die live meten hoe druk het ergens is. Nijmegen is de eerste Nederlandse gemeente die dat zo doet. Iedereen kan straks direct zien hoeveel mensen in de Nijmeegse binnenstad lopen. Met die informatie kunnen gemeente en ondernemers beter inspelen op bezoekersgedrag en behoeften van winkelend publiek. De gemeente kan zo bijvoorbeeld sneller iets doen aan plekken waar bezoekers bij drukte niet goed door kunnen lopen. Voor ondernemers is het onder meer interessant om te zien of ze wel of geen extra personeel nodig hebben. Heel belangrijk daarbij is uiteraard de privacy van onze inwoners en bezoekers. De metingen worden onmiddellijk omgezet in digitale, anonieme data en zijn nooit te herleiden tot een bepaald persoon.”

Binnenstad is nooit af

“De binnenstad staat permanent voor uitdagingen, maar die bieden ook grote kansen. Om die te grijpen kunnen we niet terugvallen op routine. Daadkracht, kennis en een goed samenspel in de stad en de regio zijn nodig. Op die manier kunnen we permanent vooruit blijven kijken en samen bouwen aan een multifunctioneel, levendig en bruisend centrum. Zo blijft onze mooie Nijmeegse binnenstad een ‘belevenis’ waar we trots op mogen zijn.”

Fotografie: William Moore

Interessant artikel? Deel het: