Thematische en resultaatgerichte aanpak
12 oktober 2020 11:44
Innovatie en duurzaamheid staan hoog op de agenda bij onderzoeks- en kennisinstellingen, bedrijven en overheden. Met name circulaire projecten moeten in de nabije toekomst een substantiële bijdrage leveren aan de Gelderse economie. Resultaatgerichtheid staat daarom voorop.
Legio duurzame, circulaire plannen en ideeën zijn bedacht, uitgewerkt, doorgerekend en in een aantal gevallen ook gerealiseerd. De schaalgrootte is echter beperkt en daardoor ook de sociaal economische impact. Tijd dus voor een aanpak die het mogelijk maakt initiatieven in de praktijk uit te voeren, te testen en vervolgens op een economisch verantwoorde manier in de markt te zetten.
Inkadering
“Met brede concrete ondersteuning van de juiste partijen, goede organisatorische inkadering en resultaatgerichte afspraken voorkom je dat goede, levensvatbare initiatieven toch stranden of verzanden”, opent Jan Luijten. Hij is een van de, op dit moment, drie Civic Entrepreneurs van The Economic Board, met als aandachtsgebied Slimme Duurzaamheid.
The Economic Board is een samenwerkings- verband tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijven in de regio regio Arnhem - Nijmegen, met Wageningen. Doelstelling is de economische ontwikkeling van de regio te stimuleren. De focus ligt hierbij op Food, Health en Energy. Met de integratie van The Economic Board en de Investeringsagenda wordt dit uitgebreid, onder andere met iconische clusters Energy en Health, Hightech, Food. Een ander nieuw cluster is Slimme Duurzaamheid, gericht op bouw & infra, circulaire economie en klimaat.
Luijten: “Voor Zuid-Gelderland is Wageningen het centrum voor landbouw- en voedseltechnologie, Arnhem is kenniscentrum voor energie en Nijmegen heeft een centrumfunctie voor zorg en duurzaam bouwen. Uiteraard zijn er dwarsverbanden tussen deze clusters, omdat geen enkele economische activiteit zich beperkt tot één aspect. Circulariteit raakt bouwen, infrastructuur, energie en zorg. En dat geldt voor elk cluster van activiteiten.”
Verbinden en aanjagen
Rol van The Economic Board is die van verbinder, aanjager en verteller. In ‘het veld’ geven de Civic Entrepeneurs hier concreet invulling aan. “Bedrijven en instellingen weten niet altijd bij wie ze terecht kunnen om hun innovatie voor het voetlicht te brengen en in de markt te zetten. Wij koppelen ze waar mogelijk aan al bestaande initiatieven en netwerken, zodat ze hun product of dienst succesvol kunnen uitbouwen. Bovendien hebben we door deze werkwijze beter in het vizier welke interventies het best tegemoet komen aan blijvende verduurzaming binnen de regionale hoofdthema’s.”
Van plannen naar resultaten
Bernd Hendriksen, partner bij OrangeX en gespecialiseerd in duurzaamheid, innovaties en subsidies, lid van de helixgroep van het cluster van The Economic Board dat aan Duurzaamheid werkt. Vanuit die expertise is hij sinds begin februari programmadirecteur van de Circulaire Raad Rijk van Nijmegen. “Deze Raad is een samenwerkingsverband van overheid, kennisinstellingen en ondernemers, met lijntjes naar andere regio’s en specifiek gericht op circulaire initiatieven. In samenwerking met RvN@ zet de Raad de regio en circulariteit op de kaart.”
Zelf noemt Hendriksen zich ‘duurzaamheidondernemer’. “Mijn doel is circulaire initiatieven om te zetten in concrete resultaten. Dat betekent in de eerste plaats dat er een goede businesscase moet liggen. Verder zijn de huidige wet- en regelgeving en financieringsmodellen nog niet altijd even goed ingericht op circulaire economische activiteiten. Dat betekent dat je soms tegen grenzen aanloopt. Het is daarom belangrijk dat overheden op nationaal, provinciaal en lokaal niveau deze drempels wegnemen, waardoor er voor financiers en innovatieve bedrijven ruimte ontstaat nieuwe initiatieven ook daadwerkelijk van de grond te tillen.”
Hoofdmoot van Hendriksens activiteiten betreffen de duurzame ambities uit de Woondeal die het Rijk, provincie Gelderland en 18 gemeenten dit voorjaar met elkaar sloten. De bouwopgave is dan ook één van de thema’s waarop de Circulaire Raad focust. In deze deal is de afspraak gemaakt om meer woningen te bouwen in de regio Arnhem-Nijmegen. Tot 2025 moeten er 15.000 woningen bijkomen. Op de lange termijn zelfs 50.000 tot 60.000. De Woondeal moet ervoor zorgen dat er snel betaalbare huur- en koopwoningen worden gebouwd. Hierbij wegen duurzaamheid, circulariteit, bereikbaarheid en het verbeteren van de leefbaarheid zwaar mee.
VOORTOUW
Hendriksen prijst de gemeenten in de regio Nijmegen en ook financiële instellingen, opleidingsinstituten en bedrijven voor hun concrete betrokkenheid. “Ingeval van het thema circulair bouwen – geconcentreerd op het St. Hubertusterrein in Nijmegen - neemt de gemeente het voortouw door circulariteit mee te nemen in haar aanbestedingen. Beuningen is al concreet aan het kijken hoe ze circulair bouwen kunnen stimuleren. Mede daardoor komen nu de eerste circulaire bouwprojecten daadwerkelijk van de grond. Ook een bank in het Rijk van Nijmegen denkt mee over financiering van circulair vastgoed (of beter losgoed). Een aantal bouwbedrijven en opleidingsinstituten leiden samen mensen op om met al volleerde experts circulaire woningen te bouwen en zo ervaring op te doen, waardoor ze uitgroeien tot de vakmensen van de toekomst.”
“Op deze manier ontstaat een centrum waarin kennis en kunde vanuit allerlei invalshoeken bijeen komt. Een consortium dat de opgave circulaire woningen te bouwen ook daadwerkelijk kan realiseren. Met als resultaat dat bedrijven omzet realiseren, de overheid haar duurzaamheidsdoelstellingen realiseert en bewoners gezond en comfortabel kunnen wonen.”
“Vanaf 2030 wil de regio Arnhem – Nijmegen minimaal vijftig procent circulair bouwen om in 2050 een circulaire leefomgeving te realiseren”, vult Luijten aan. “Dat vraagt ander materiaalgebruik, investering in opleidingen maar zeker ook stevige beleidsmatige ondersteuning. Overheden kunnen eisen stellen door duurzame aanbesteding van infrastructuur en producteisen.”
INNOVATIEVE BUSINESSCASES
“Duurzaamheid en circulariteit zijn geen niches meer”, merkt Hendriksen op. “De politiek ideologische framing ebt langzaam weg. Het economisch besef dat we zuiniger om moeten gaan met de beschikbare grondstoffen neemt toe. Duurzame en circulaire projecten zijn innovatieve businesscases. En hierbij is levensvatbaarheid in termen van sociale en economische kosten en baten het uitgangspunt.” Een voorbeeld hiervan zijn de biobased modulaire woningen van Eco+Bouw. Het concept maakt gebruik van natuurlijke herbruikbare materialen; het is modulair
opgebouwd uit elementen dus op maat voor diverse gebruikers; het biedt alle wooncomfort en het is betaalbaar. Bovendien kunnen de wooneenheden snel opgebouwd en gedemonteerd worden voor gebruik op andere locaties.
Luijten: “Zowel The Economic Board als de Circulaire Raad zetten in op grotere projecten waar innovatieve ideeën en concepten van met name bedrijven geholpen worden. De eerste businesscases zijn een feit, maar aanbiedingen van bedrijven en kennisinstellingen moeten de duurzame aanpak wel permanent blijven voeden.” De beweging richting duurzaam en circulair is onomkeerbaar, daarvan zijn Hendriksen en Luijten overtuigd, want doorgaan
op de traditionele manier is zowel sociaal als economisch een doodlopende weg.
The Economic Board
Mercator II
Toernooiveld 300, 6525 EC Nijmegen
Telefoon 085 - 040 99 80
E-mail bureau@theeconomicboard.nl
Tekst en fotografie: Huub Luijten
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.