Tafelgesprek Deventer: ‘’Bundel de krachten om personeel vast te houden’’
19 november 2021 15:16
Onderwijs- en kennisinstellingen, bedrijven en overheden moeten hun krachten bundelen om talenten en vaardigheden van medewerkers optimaal te benutten om hen vast te houden. Die conclusie werd door iedereen onderschreven na een tafelgesprek bij Hogeschool Saxion in Deventer.
De arbeidsmarkt kent een aantal flinke problemen. Naast een enorm tekort aan (vak)mensen hebben werkgevers te maken met een jonge generatie arbeidskrachten die zich moeilijk binden. Bovendien sluit onderwijs lang niet altijd aan op wensen en behoeften van het bedrijfsleven. Ondanks de problemen zijn er gelukkig ook veel kansen.
De huidige arbeidsmarkt kampt met vergrijzing en minder instroom door krimp van de bevolking waardoor de komende jaren structurele tekorten worden verwacht. Volgens Arnold Poelstra van Ernst & Young is het tekort echter voor een belangrijk deel ook ontstaan doordat veel mensen in deeltijd actief zijn, omdat hun partner voltijds werkt. ‘’Overigens: bij de term vakmensen denken we overigens altijd aan mensen die een hamer vasthouden. Maar het kunnen ook accountants zijn! ’’ Sietze Henstra van EEGA groep: ‘’Het tekort is ontstaan door een combinatie van factoren. Je moet er tegenwoordig als werkgever hard voor werken om mensen vast te houden, merk ik in mijn eigen organisatie. Veel jongeren oriënteren zich op wat ze verder willen en zijn na een tijdje weer weg.’’ Poelstra: ‘’Ze krijgen veel te veel prikkels. Maar uiteindelijk is het wel hun eigen keuze om steeds te wisselen. Veel h.r. managers zitten nog vast in het oude patroon waarbij mensen langdurig aan hun werkgever waren verbonden. Bedrijven kunnen heel goed hun strategie voor de komende jaren uitstippelen maar er zijn nu eenmaal mensen nodig die het werk doen. Jongeren zijn tegenwoordig ongeduldig. De h.r. manager moet hierop inspelen.’’
Steffi Waslander van Triamfloat: ‘’Voor jongeren is werk niet meer het belangrijkste in hun leven, zoals bij vroegere generaties. De oudere generatie heeft die mentaliteit laten ontstaan door van jongs af aan mee te geven dat het leven maakbaar is en alles te bereiken is.‘’ Jeroen Broeknellis van DION relativeert de problemen enigszins: ‘’Ik vraag me trouwens af wat het echte tekort is. Er zijn op dit moment nog veel mensen die geen werk hebben en onder de radar blijven omdat ze nergens geregistreerd staan maar die best zouden kunnen werken.‘’ Harold van Aart van The Adminpeople gaat uit van de potentie die mensen in zich hebben: ‘’Het is de kunst om mensen tot hun 67e, , de grens voor de pensioengerechtigde leeftijd, te laten werken in een baan die past en aansluit bij talenten en vaardigheden. Je moet met je mensen in gesprek blijven en vragen wat je kan doen om hen binnen te houden. Werkgevers zouden op een andere manier naar personeel moeten kijken en zich afvragen hoe zij talenten het beste kunnen inzetten.’’
Moeten we meer buitenlandse arbeidskrachten inzetten? Statushouders? Henstra: ‘’Het kost soms tijden om hen aan het werk te krijgen. Je loopt tegen heel veel regelgeving aan.’’ Bert Kamp van Cygnus Interim: ‘’Geld is belangrijk, maar niet altijd het probleem. Via allerlei kanalen komen sloten met geld binnen om mensen aan werk te helpen maar je kan in de praktijk niet iedereen met een uitkering traceren. Toch lukt het soms heel goed. Aan de onderkant van de arbeidsmarkt kun je nog best veel doen, ook met statushouders. Een recent project in Twente bewijst dat.’’ Poelstra knikt goedkeurend. ‘’Het heeft ook te maken met lef. Je kan regelgeving doorbreken met nieuwe initiatieven. Soms moet je over je eigen grens gaan en doen wat je niet gewend bent. Er is nog veel onbenut potentieel. Dat is positief.’’
‘’Bedrijven moeten vaker gastdocenten leveren’’
De stelling dat MBO’s en HBO’s dé leveranciers zijn voor personeel, werd sterk betwijfeld. Kamp: ‘’De opleiding MBO is al bijna geen criterium meer om iemand aan te nemen. Werkgevers letten steeds meer op de houding van de kandidaat en op zijn vaardigheden.’’ Henstra: ‘’Het onderwijs moet zich meer richten op toepassing van kennis. Het zou een goede zaak zijn als het bedrijfsleven vaker gastdocenten levert in het onderwijs. Dat vergroot de binding. ‘’ Poelstra: ‘’Jongeren willen een studie die hen aanzien geeft maar de vraag is of die altijd aansluit bij hun talenten en vaardigheden.’’ Broeknellis: ‘’Kennis is belangrijk. Veel mensen zijn de afgelopen jaren naar kantoren verdwenen omdat steeds minder werd gekozen voor de techniek.’’ Van Aart: ‘’Onderwijs is natuurlijk niet alleen iets van de periode dat je op school zit. We moeten ons richten op een leven lang werken en leren. Dat houdt mensen beter vast.’’
‘’Kennis kun je op diverse momenten en manieren leren’’
Waslander: ‘’Onderwijs moet zich ook gaan focussen op het aanleren van de benodigde vaardigheden en meer hierop coachen zodat studenten die ook daadwerkelijk kunnen toepassen in de praktijk als ze klaar zijn met hun opleiding. De vraag voor organisaties is ook hoe je in deze tijd toch mensen duurzaam aan je bindt. Het tekort op de arbeidsmarkt ga ik nu niet eventjes oplossen maar ik kan wel proberen de achterdeur dicht te houden zodat mensen niet zo snel vertrekken. Je moet je medewerkers aanspreken op hun talenten en vaardigheden. Kennis kun je op diverse manieren en momenten leren. Die vaardigheden en de toepassing van die vaardigheden in de praktijk zouden het meest belangrijk moeten zijn in het toekomstige onderwijs. ’’ Martijn Braber van Saxion Parttime School: ‘’Een mengvorm tussen kennis en vaardigheden is belangrijk. Wat dat betreft zit er wel beweging in het onderwijssysteem. De enorme dynamiek op de arbeidsmarkt doet natuurlijk ook een groot beroep op het onderwijssysteem. Wij zijn eigenlijk alleen maar bezig om ons onderwijs zo in te richten dat we aan de vraag van het bedrijfsleven kunnen voldoen. Door investeringen in flexibiliteit in de afgelopen jaren, zijn we in staat steeds sneller mee te bewegen met de vraag van werkgevers. Vroeger hadden we vier jaar nodig om iemand op te leiden, nu een jaar of zelfs minder. Grote probleem in het bedrijfsleven is dat er te weinig leerwerkplekken zijn. Wij komen bij werkgevers vaak niet binnen. Het kost natuurlijk ook tijd en energie om studenten te begeleiden. In tijden dat het economisch goed gaat zijn alle handen nodig voor productie, als het minder gaat is er weinig ruimte om te investeren in personeel.’’
Poelstra: ‘’Waarom houden ondernemers niet vaker open dagen? In de bouw en andere technische branches is dat al heel gebruikelijk. Bij accountants niet.’’ Henstra: ‘’Het probleem is dat je nu al op je twaalfde moet kiezen welke richting je uit wilt. Een eenmaal ingeslagen richting verander je niet zomaar.’’ Braber: ‘’Werkgevers willen ontzorgd worden, maar daarvoor moet je als werkgever en onderwijs echt samen gaan werken om tot goede oplossingen te komen. Nu vinden we elkaar niet goed genoeg op de inhoud.’’ Broeknellis: ‘’Het onderwijs moet stoppen met het massaal toelaten van buitenlandse studenten. Zij voegen niks toe en zijn na een paar jaar weer weg. Het hoger onderwijs kan zich beter richten op mensen in Nederland, die bijscholing nodig hebben om weer passend aan het werk te kunnen. Het onderwijs is bovendien aan inflatie onderhevig geweest. Het niveau van de scholen lijkt te dalen.’’
Over de stelling dat digitalisering banen kost, konden de gesprekspartners kort zijn. Braber: ‘’Bij banken en in de verzekeringssector zijn veel banen verdwenen maar er komen ook banen bij. Als je alles meerekent, levert digitalisering ook veel werk op, maar er is sprake van verschuiving. Mensen die meebewegen met veranderingen als gevolg van digitalisering, vinden wel weer wat anders, mochten ze hun baan kwijtraken. Aan werkgevers de vraag om iets langer vooruit te kijken dan de dag van vandaag als het over personeel gaat. Het onderwijs kan dan makkelijker die kennis en vaardigheden bijscholen die nodig zijn voor een gezonde toekomst van een bedrijf. Het leven lang ontwikkelen-onderwijs van de Saxion Parttime School is hier klaar voor.’’
Tekst: Leo Polhuis
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.