Schijnzelfstandigheid toets

11 april 2025 13:37

• Financieel & Juridisch

Ontdek of er sprake is van schijnzelfstandigheid in de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en zzp'er en krijg advies over hoe je boetes of andere vervelende maatregelen kunt voorkomen nu de handhaving van de Wet DBA in 2025 van start is gegaan per 1 januari.

Scan op schijnzelfstandigheid (Wet DBA 2025)

Beantwoord de volgende vragen. Tel het aantal keer dat je ‘ja’ antwoordt.

1. Instructies en gezag

• Geeft de opdrachtgever aan hoe het werk moet worden uitgevoerd?
• Wordt er toezicht gehouden op de manier waarop de werkzaamheden worden verricht?
• Moet de zzp’er vooraf toestemming vragen voor vakanties of afwezigheid?

2. Inbedding in de organisatie

• Werkt de zzp’er met bedrijfsmiddelen van de opdrachtgever (zoals laptop, e-mailadres of werkkleding)?
• Draait de zzp’er mee in het reguliere werkproces of team van de opdrachtgever?
• Wordt de zzp’er gezien als collega of ‘vaste kracht’ binnen het team?

3. Ondernemerschap en risico

• Loopt de zzp’er geen financieel risico bij het uitvoeren van de opdracht?
• Wordt er een vast uurtarief betaald zonder mogelijkheid tot onderhandelen?
• Is er sprake van een langdurige samenwerking met steeds dezelfde taken?

4. Vrijheid van vervanging

• Mag de zzp’er zich niet laten vervangen door iemand anders?
• Heeft de opdrachtgever het laatste woord over wie het werk doet?

5. Overige signalen

• Is de opdracht langer dan 6 maanden zonder duidelijke einddatum?
• Wordt het werk op locatie van de opdrachtgever uitgevoerd op vaste tijden?

Uitslag van de scan

0-2 keer ‘ja’:
Je zit waarschijnlijk goed. Er lijkt sprake van echte zelfstandigheid. Toch is het slim om dit vast te leggen in een duidelijke overeenkomst.

3-5 keer ‘ja’:
Let op: de Belastingdienst kan dit aanmerken als schijnzelfstandigheid. Je loopt risico op correcties of boetes. Laat je situatie juridisch toetsen.

6 keer of meer ‘ja’:
Grote kans dat er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking. Er is dringend advies nodig. Handel nu om boetes, loonheffing of naheffingen te voorkomen.

Advies: zo voorkom je problemen bij handhaving Wet DBA

1. Gebruik een modelovereenkomst van de Belastingdienst Check of je gebruikmaakt van een goedgekeurde modelovereenkomst voor zzp’ers.
2. Leg afspraken zwart-op-wit vast Benoem duidelijk de zelfstandigheid, het recht op vervanging en de afwezigheid van gezag.
3. Voorkom ‘duurzame inbedding’ Vermijd dat de zzp’er hetzelfde werk doet als werknemers, op vaste tijden of in hiërarchie.
4. Laat een DBA-check uitvoeren door een expert Bij twijfel: laat een jurist of gespecialiseerd bureau je opdracht toetsen op risico’s.
5. Werk aan echt ondernemerschap Zorg dat de zzp’er zichtbaar naar buiten treedt als ondernemer (eigen website, meerdere opdrachtgevers, eigen materiaal).

Deze scan is een hulpmiddel en geen juridisch bindend oordeel. Laat bij twijfel altijd een jurist meekijken.

Interessant artikel? Deel het: