Personeelstekort gezamenlijk aanpakken

2 april 2020 10:04

“De Participatiewet kent z’n tekortkomingen, maar desondanks roep ik ondernemers op om open te blijven staan voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Wees ook kritisch over de eigen beeldvorming. Deze mensen hebben hun waarde; ze hebben talenten en kwaliteiten. Natuurlijk zijn er ook risico’s verbonden aan het werken met bijzondere doelgroepen. Maar die risico’s kunnen we inperken. Daar zijn we creatief in.” Dat zegt Ina Hol, directeur van WerkBedrijf Rijk van Nijmegen, terugkijkend op vijf jaar Participatiewet. WerkBedrijf Rijk van Nijmegen adviseert organisaties en werkgevers in de regio over de banenafspraak en ontwikkelt, plaatst en begeleidt werkzoekenden.

Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) toonde zich kritisch over de Participatiewet. In hun evaluatierapport staat: “De invoering van de Participatiewet heeft nauwelijks geleid tot verhoging van de baankansen, zoals beoogd met de wet. Voor de grootste groep, de klassieke bijstandsgerechtigden, is er amper een verschil. Voor mensen die het recht op toegang tot de sociale werkvoorziening verloren, daalde de kans op werk. Voor jonggehandicapten met arbeidsvermogen stegen de baankansen. Hun inkomenspositie verslechterde echter en het gaat vaker om tijdelijk werk.”

Resultaten

“Het ‘skills passport’ is in de mode”

Volgens Ina Hol zijn er resultaten geboekt, maar had er meer in gezeten. Terugkijkend ervaart ze de participatiewet niet als de wet waarop ze gehoopt had: “Het is nog steeds een ingewikkelde manier om deze kwetsbare doelgroep naar betaald werk te begeleiden. Het is geen simpeler stelsel geworden. Er werd ervan uit gegaan dat de doelgroep in staat was tot zelfregie. Dat blijkt niet de werkelijkheid. Er is een groep die ondersteuning nodig blijft hebben en maar een geringe ontwikkeling door kan maken. Daar hebben we een verantwoordelijkheid voor als maatschappij. Tenslotte is de Sociale Werkvoorziening opgeheven. Die gaf mensen bestaanszekerheid, structuur, zelfrespect. De Sociale Werkvoorziening verdween vanwege de hoge kosten. Maar veel van deze werkzoekenden zijn nu in het zorgcircuit terecht gekomen. Ze kunnen de onzekerheid niet aan, vallen bijvoorbeeld terug in depressie of verslavingsgedrag omdat ze structuur via werk en ondersteuning missen.” Ina Hol denkt dat de maatschappij per saldo duurder uit is als de kosten van de Sociale Werkvoorziening worden afgezet tegen de gestegen zorgkosten vanwege het verdwijnen er van.

Begeleiding

Ingewikkeld stelsel of niet: WerkBedrijf Rijk van Nijmegen moet werken met de Participatiewet. En dat doet het dan ook. Ina Hol becijfert dat er bij de zeven deelnemende gemeenten 12.000 mensen in de bijstand zitten. Daarvan is circa de helft tijdelijk ontheven van de arbeidsplicht vanwege zware problematiek. De andere helft wordt bemiddeld naar werk. Dat is niet eenvoudig. Gelet op de economische hoogconjunctuur zijn veel mensen uit de uitkering. De groep die nog over is, heeft intensieve begeleiding naar werk nodig. Toch lukt het om jaarlijks zo’n 2.000 werkzoekenden volledig of gedeeltelijk naar betaalde werk te begeleiden. “Dat vraagt om een enorme inspanning. Van ons, van de werkzoekende én van de ondernemer”, meent Ina Hol.

Vaardigheden

De doelgroep die nu nog uitkeringsafhankelijk is, heeft vaak geen gelikt CV. Maar vaardigheden hebben ze volgens Ina Hol wel degelijk. Ze vindt het dan ook een goede ontwikkeling dat tegenwoordig meer gekeken wordt naar vaardigheden dan naar diploma’s en werkervaring. Ina Hol: “Het ‘skills passport’ is in de mode. Daar zitten goede dingen in. Wat zijn je vaardigheden, wat is je talent? Voor onze werkzoekenden is dat van belang, om de concurrentie met anderen aan te gaan, die een baan zoeken.”

Inclusief ondernemen

Ina Hol ervaart dat ondernemers bereid zijn om mee te denken om de doelgroep passend werk te kunnen bieden. Ze bekijken onder andere de mogelijkheid van ‘job carving’; het opdelen van een bestaande baan in deeltaken die behapbaar zijn voor de doelgroep. Ook vragen ondernemers om een jobcoach die mensen goed kan begeleiden als ze bij een bedrijf aan het werk zijn. Bedrijven maken ook gebruik van de mogelijkheid om een eigen medewerker opgeleid te krijgen tot jobcoach. Ook is er het Inclusief Ondernemers Netwerk ION, een zakelijk netwerk van en voor inclusieve ondernemers die inzetten op het behalen van de doelstelling in het Sociaal Akkoord: meer werk voor mensen met een beperking of afstand tot de arbeidsmarkt. Ze zijn ambassadeur voor het Inclusief Ondernemen.

Urgentie

“Werkgevers ervaren een urgentie om mee te denken. Ze zijn bereid om hun bedrijf erop in te richten om aan hun personeelsvraag te voldoen met mensen uit de doelgroep. Dat zien we onder andere in de zorg waar verzorgenden en helpenden nodig zijn”, zegt Ina Hol. Ze memoreert ook dat het ROC flexibel is als het gaat om het inrichten van opleidingen op maat. De combinatie van werk en scholing maakt dat werkzoekenden snel praktisch aan de slag kunnen.

Samen investeren

In deze onzekere tijd van het coronavirus weten wij niet hoe de markt er straks uit ziet. We weten wel dat het anders wordt dan het eerste kwartaal van 2020. Belangrijk voor onze dienstverlening blijft dat wij luisteren naar onze klanten en onze samenwerkingspartners, en dat we samen investeren in wat dan nodig is, aldus Ina Hol.

www.werkbedrijfrvn.nl

Iedereen die kan werken maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt, valt onder de Participatiewet. In de Participatiewet hebben kabinet en werkgevers afgesproken om extra banen te creëren voor mensen die niet zelfstandig het minimumloon kunnen verdienen. WerkBedrijf Rijk van Nijmegen adviseert organisaties en werkgevers in de regio over de banenafspraak en plaatst en begeleidt werkzoekenden. Het is een samenwerkingsverband tussen voormalig Breed (sociale werkvoorziening) en de gemeenten Berg en Dal, Beuningen, Druten, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen en Wijchen. Kernactiviteit is het bemiddelen, ontwikkelen en begeleiden van werkzoekenden met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt naar werk. Iedereen verdient een werkplek in onze maatschappij, vinden de medewerkers van Werkbedrijf. Afstand tot de arbeidsmarkt bestaat wat hen betreft niet. Ze gaan uit van wat mensen wél kunnen.

Tekst: Paul de Jager // Fotografie: Sharon Willems

Interessant artikel? Deel het: