Hoe gaan pensioenfondsen om met de hoge inflatie?

28 januari 2025 14:17

• Columns

De inflatie in Nederland is de laatste jaren opvallend hoog. De geldontwaarding bedraagt nu zo’n 3 procent en de verwachting is dat de inflatie nog op een hoog peil zal blijven. Hoe gaan pensioenfondsen om met een dergelijke hoge inflatie en hoe proberen ze ervoor te zorgen dat de pensioenen van hun deelnemers op peil blijven? Hieronder leggen we dat uit.

Pensioenfondsen gebruiken verschillende strategieën om de waarde van pensioenen tegen inflatie te beschermen, hoewel dit afhankelijk is van factoren zoals het soort pensioenregeling, de financiële gezondheid van het fonds en economische omstandigheden. Pensioenfondsen verhogen allereerst via zogeheten indexatie de opgebouwde pensioenen en pensioenuitkeringen periodiek (meestal jaarlijks) om deze aan te passen aan de inflatie.

Indexatie is vaak afhankelijk van de dekkingsgraad (de verhouding tussen de waarde van de bezittingen van het fonds en de verplichtingen). Als de dekkingsgraad te laag is, kan indexatie worden opgeschort.

Het grootste pensioenfonds van ons land, het ABP, verhoogde per 1 januari 2025 de pensioenen voor zijn ruim drie miljoen leden met 1,8 procent. Daarmee werd de helft van de inflatie op het meetmoment (1 september) gecorrigeerd. Volgens het ABP verslechterde de lagere rente de financiële positie en verkleinde zo de ruimte voor pensioenverhoging. De ABP-leden hebben dit jaar dus te maken met koopkrachtverlies.

Inflatiegerelateerde beleggingen

Om zich te wapenen tegen het inflatiespook beleggen pensioenfondsen daarnaast in activa die goed presteren bij inflatie, zoals:

• Inflatiegekoppelde obligaties. Deze bieden een rendement dat stijgt met de inflatie.
• Vastgoed en infrastructuur. Deze activa hebben vaak huur- of gebruiksopbrengsten die mee kunnen stijgen met inflatie.
• Grondstoffen. Deze kunnen waarde behouden of stijgen tijdens inflatoire periodes.

Inflatiegerelateerde beleggingen kunnen echter volatiel zijn en bieden niet altijd een perfecte bescherming.

Diversificatie beleggingen

Pensioenfondsen beleggen vaak ook in gevarieerd geheel aan activa. Door te beleggen in een dergelijk breed scala aan activa, zoals aandelen, obligaties, vastgoed, grondstoffen en alternatieve beleggingen, verkleinen fondsen het risico dat één categorie slecht presteert. Dit helpt om de koopkracht van pensioenen te behouden.

Sommige beleggingen, zoals aandelen, zijn echter gevoelig voor marktschommelingen en kunnen tijdens crises minder effectief zijn.

Modellen en strategieën

Pensioenfondsen gebruiken modellen en strategieën om hun beleggingsportefeuille af te stemmen op verwachte economische scenario’s, waaronder inflatie.

Voorbeelden hiervan zijn:

• Derivaten om risico’s te hedgen.
• Beleggingsbeleid dat rekening houdt met zowel groei- als inflatiescenario’s.

Lagere kosten zorgen ervoor dat meer rendement beschikbaar blijft om pensioenen te indexeren. Pensioenfondsen kunnen besparen op beheerkosten door schaalvoordelen of efficiëntere processen.

Financiële buffers

Overheidsmaatregelen, zoals toezicht door De Nederlandsche Bank, zorgen ervoor dat fondsen financiële buffers opbouwen en beleid voeren dat het risico op waardeverlies beperkt.

Volgens berekeningen van diezelfde DNB kunnen de pensioenen in het nieuwe pensioenstelsel hoger uitvallen door lagere buffers aan te houden. In het huidige stelsel moeten pensioenfondsen eerst grote buffers opbouwen voor de uitkeringen mogen worden verhoogd. Dat verandert in het nieuwe stelsel, waardoor pensioenen sneller kunnen stijgen.

Uitdagingen

Hoewel deze strategieën bijdragen aan de bescherming tegen inflatie, staan pensioenfondsen voor enkele obstakels:

• Lage rente: dit maakt het moeilijk om voldoende rendement te behalen.
• Volatiliteit in de markt: schommelingen kunnen een stabiele inflatiebescherming bemoeilijken.
• Vertrouwen van deelnemers: bij onvoldoende indexatie kan dit vertrouwen afnemen.

Pensioenfondsen hebben dus verschillende mogelijkheden om de gevolgen van de hoge inflatie te beperken. Maar veel externe factoren, zoals de stand van de rente, zorgen ervoor dat hun deelnemers toch te maken krijgen met koopkrachtverlies.

Peter Westhof, Bankenvergelijking.nl

Interessant artikel? Deel het: