Digitalisering in Nederland: Wat waren de laatste mijlpalen?

23 november 2022 09:55

• IT ontwikkelingen

In 2019 heeft Nederland voor het eerst een toppositie ingenomen binnen de Europese Unie op het gebied van digitalisering. Dit blijkt uit de jaarlijkse Digital Economy and Society Index (DESI) van de Europese Commissie. De Commissie onderzoekt regelmatig de digitale vooruitgang in de EU-landen. De kwaliteit van de digitale infrastructuur, het gebruik van digitale toepassingen door burgers en hun online vaardigheden worden onderzocht.

Ook de door de overheid aangeboden onlinediensten werden onder de aandacht gebracht. De digitalisering is de laatste jaren gestaag ontwikkeld, wat ook heeft geleid tot de opkomst van online casino's waar je onder andere online roulette kunt spelen met live croupiers. Het is nog nooit zo eenvoudig en gemakkelijk geweest om aan gokken deel te nemen als nu.

Hoe zag het er in 2019 uit met buurland Duitsland

In tegenstelling tot Nederland kon Duitsland slechts de twaalfde plaats bemachtigen op de lijst van digitalisering. Met betrekking tot e-overheid, dus digitale administratieve procedures, is de situatie veel slechter, aangezien ons buurland slechts op de 26e plaats van de 28 staat. Bovendien bleek uit het verslag dat de uitbreiding van de breedband nog steeds zeer traag verloopt.

Nederland was in 2019 opnieuw Europees koploper wat betreft de beschikbaarheid van zowel vaste breedbandnetwerken als mobiele netwerken (4G) voor internet, televisie en telefonie. Volgens de studie had bijna 100 procent van de huishoudens toegang tot vast internet. Snel breedbandinternet met meer dan 100 megabit per seconde was al beschikbaar voor 97 procent van de huishoudens in Nederland.

De nummer 1 in internetuitbreiding

Nederland was ook in 2019 al koploper op het gebied van mobiel internet. De vier beschikbare netwerken samen zorgen ervoor dat 4G in dichtbevolkte gebieden overal buitenshuis beschikbaar is, aldus DESI. Nederland staat op de tweede plaats van de EU-landen wat betreft de integratie van digitale technologie in het bedrijfsleven. In totaal gebruikt 39 procent van de bedrijven sociale media en 22 procent big data.

Wat de online diensten betreft, was er nog een inhaalslag nodig

In 2019 namen de online diensten en producten van het Nederlandse bedrijfsleven echter nog niet de topposities in. Hier was het aantal online verkopers in het Nederlandse MKB en het aantal dat overzees verkoopt nog relatief laag.

Wat de online verkoop en de daaruit voortvloeiende omzet betreft, bleef het mkb de afgelopen jaren onder het EU-gemiddelde. Slechts 17 procent van de meer dan een miljoen kleine en middelgrote ondernemingen bood producten en diensten aan via het internet. Hier staat Nederland op de 15e plaats in de EU.

Zo ziet de voortgang van de digitalisering er in 2022 uit

Halverwege 2022 publiceerde de Europese Commissie de resultaten van de Digital Economy and Society Index 2022. Deze volgen de vorderingen van de EU-lidstaten op digitaal gebied. Terwijl buurland Duitsland op dit gebied nog verder afgleed naar de 13e plaats, haalde Nederland de derde plaats achter Finland en Denemarken.

Volgens de EU hebben de lidstaten tijdens de COVID-pandemie weliswaar vooruitgang geboekt bij hun digitaliseringsinspanningen, maar zijn er tegelijkertijd nog steeds grote moeilijkheden bij de ontwikkeling van digitale vaardigheden. Dit betreft ook de uitvoering van de digitale transformatie van het mkb en de uitrol van geavanceerde 5G-netwerken.

De ongeveer 127 miljard euro die de Build and Resilience Facility beschikbaar stelt voor digitale hervormingen en investeringen, biedt een ongekende kans om de digitale transformatie te versnellen. Noch de EU, noch haar lidstaten mogen de boot missen.

Volgens de EU blijkt uit de resultaten dat de meeste lidstaten vooruitgang boeken bij de digitale transformatie, maar het aantal bedrijven dat belangrijke digitale technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI) en big data toepast, is nog steeds veel te laag. Er moet hier snel positief nieuws komen om vertrouwen te houden.

Met het oog op de volledige ontplooiing van de connectiviteitsinfrastructuur (met name 5G) die nodig is voor zeer innovatieve diensten en toepassingen, is het absoluut noodzakelijk dat de inspanningen op dit gebied worden opgevoerd. Een ander belangrijk gebied is digitale geletterdheid. Verdere en grotere vooruitgang, die de lidstaten moeten boeken, is hier essentieel.

In 2022 staat Nederland op de 3e plaats

Al met al heeft Nederland drie jaar lang niet in de top 3 van de index kunnen belanden, maar nu is het wel weer gelukt. Dit komt vooral doordat, zoals de Nederlandse regering opmerkte, zowel bedrijven als de overheid extra investeren. Dit gebeurt bijvoorbeeld via het nationale groeifonds, de digitalisering van de industrie en de toepassing van technologieën zoals kunstmatige intelligentie (AI), micro-elektronica zoals fotonica en chips, kwantum- en cloudtoepassingen.

Wat vast en mobiel internet in Nederland betreft, zou het op wereldniveau zijn. Nu al heeft 91 procent van de Nederlandse vaste lijnen toegang tot snel breedbandinternet (≥1 gigabit per seconde) via kabel of glasvezel. Dit niveau moet volgens de EU-doelstelling in 2030 overal zijn bereikt. Ook de beschikbaarheid van mobiele 5G-internetverbindingen ligt ver boven het Europese gemiddelde.

Het adviesorgaan concludeerde in mei van dit jaar al dat Nederland vanaf 2023 de zogeheten 3,5 gigahertz-frequentieband landelijk voor dit doel mag gebruiken.

De digitalisering gaat steeds verder

De afgelopen jaren hebben Nederlandse bedrijven steeds meer gebruik gemaakt van digitale technologieën in hun productieprocessen en van de mogelijkheden van online verkoop. Deze ontwikkeling wordt echter ook actief gestimuleerd en ondersteund met programma's als "Mijn Digitale Zaak".

Volgens de overheid genereert het Nederlandse MKB inmiddels gemiddeld 15 procent van de totale omzet via online activiteiten. Dankzij het gebruik van sociale media, cloud-toepassingen en het gebruik van data loopt de Nederlandse economie zelfs voor op de EU. Daarmee stijgt Nederland naar de derde plaats in de EU op dit gebied.

De Europese Commissie merkte in haar verslag op dat extra Nederlandse investeringen van cruciaal belang zouden zijn. Dit betreft in de eerste plaats de gebieden kunstmatige intelligentie (AI) en ook kwantum- en micro-elektronica. Dit kan van cruciaal belang zijn voor het concurrentievermogen om de Nederlandse economie te ondersteunen en de groei in Europa als geheel te versterken.

Tekort aan IT-deskundigen

De digitale competentie van Nederlanders ligt boven het gemiddelde in vergelijking met andere EU-landen. Dit geldt ook voor de kwaliteit van digitale overheidsdiensten. Hoewel het aantal beschikbare IT-specialisten gestaag toeneemt, voldoet het echter nog steeds niet aan de marktvraag. Wat het aantal afgestudeerden in IT betreft, presteert Nederland iets onder het EU-gemiddelde.

Interessant artikel? Deel het: