Generatieve AI als metafoor voor leiderschap

3 mei 2024 12:03

• Personeel & organisatiemanagement

Hoe kunnen leidinggevenden transformatie begeleiden in een steeds veranderlijke omgeving?

Auteur: Beverly Fuller, Senior Manager Transformation bij IG&H

Concurrerend blijven in tijden van snel veranderende omstandigheden is geen eenvoudige taak. Organisaties moeten zich voortdurend aanpassen. Inmiddels zetten we generatieve AI in om complexe problemen aan te pakken en te groeien als bedrijf. Op dezelfde manier kunnen leidinggevenden generatieve intelligentie inzetten om veranderingen in de organisatie in goede banen te leiden. Met GenAI als metafoor leggen we uit hoe leidinggevenden kunnen leren, reflecteren en hun communicatie en rolmodellen kunnen aanpassen om de gewenste resultaten te bereiken.

Valkuilen in verandering

Wist je dat meer dan 70 procent van de veranderingsinspanningen in een organisatie mislukken? De redenen daarvoor lopen uiteen – van weerstand tot gebrek aan steun van het management. Toch is er vaak nog meer aan de hand. Een valkuil is bijvoorbeeld dat we de neiging hebben om ons te richten op tastbare veranderingselementen zoals structuur, proces, beleid, target operating model en manier van werken. Hoe belangrijk deze elementen ook zijn, ironisch genoeg zijn de minder tastbare elementen zoals visie, missie, mindset, relaties, waarden en cultuur het krachtigst en duurzaamst in elke veranderingsinspanning.

Een andere valkuil is een gebrek aan echt leiderschap om de bedrijfstransformatie aan te sturen. Weten welke leiderschapsstijl je moet hanteren, vooral in verschillende contexten, kan verwarrend zijn. Er is niet één recept voor leiderschapssucces. Maar als het verbeteren van verandermanagement het doel is, wat verwachten we dan van leidinggevenden?

GenAI en leiderschap

Wanneer je een GenAI chatbot gebruikt, laat een slecht geschreven prompt te veel ruimte voor interpretatie; de resultaten lopen dan uiteen. Net zoals de kwaliteit van prompts bepaalt of je de gewenste output krijgt, beïnvloedt de kwaliteit van de “prompts” van een leidinggevende de gedrags- en prestatierespons van individuen en teams. Als leidinggevenden onduidelijk zijn over de strategie van de organisatie en hoe ze die moeten waarmaken, is de kans groot dat mensen niet aan de verwachtingen van leidinggevenden zullen voldoen. In plaats daarvan ontstaat een mix van verkeerd afgestemd gedrag en reacties.

Na bijna anderhalf jaar experimenteren met GenAI zien we een gedeelde overeenkomst in best practices voor het maken van prompts en leiderschapsinteractie. Effectieve prompts zijn duidelijk in de output die ze zoeken en vaak geformuleerd als een vraag. Hoe meer vragen je GenAI stelt, hoe beter de antwoorden zullen zijn. Het heeft geen zin om achterover te leunen en duimen te draaien na het invoeren van een prompt om daarna genoegen te nemen met het eerste (gemiddelde) antwoord. In plaats daarvan moeten leidinggevenden de inhoud en de kwaliteit van de antwoorden observeren en de prompt zo nodig aanpassen.

Leiderschapstaalmodellen en -intelligentie

Net zoals large language models (LLM's) in de loop van de tijd worden getraind, kunnen leidinggevenden hun gedrag en boodschappen afstemmen op basis van het sentiment en de reacties van mensen en teams. Laten we deze "leiderschapstaalmodellen" noemen.

Communicatie is de sleutel in elke relatie, en deze dynamiek is als een voortdurende dialoog waarbij je het gesprek blijft verfijnen. Leidinggevenden moeten hun leiderschapstaal regelmatig herzien op basis van feedback. Een productiecontext vereist bijvoorbeeld aanwijzingen die optimalisatie en efficiëntie stimuleren. Kennisindustrieën richten zich daarentegen op de ontwikkeling van innovatieve producten en diensten en mensen moeten productief en creatief kunnen werken. Daarom hebben ze een andere prompt nodig. De juiste prompt zal dan gericht zijn op het creëren van een omgeving die bevorderlijk is voor experimenteren, risico's nemen en uit je comfortzone stappen - vitale kwaliteiten bij complexe (digitale) transformaties.

Automatisering werkt vaak het beste in combinatie met menselijke intelligentie. Op dezelfde manier werkt het organisatorische systeem het meest effectief in combinatie met leiderschapsintelligentie. Daarbij moeten leidinggevenden volhardend zijn in het trainen van de organisatie als systeem om de kwaliteit van haar reacties te verbeteren. Leidinggevenden moeten experimenteren en zich aanpassen aan de sterke en zwakke punten van het systeem, leren van de reacties die ze krijgen, herkennen wanneer ze het mis hebben en gaandeweg optimaliseren. Dit is "generatieve leiderschapsintelligentie", die, als het goed wordt uitgevoerd, van jou een uitzonderlijk leider maakt.

Levenlang leren

Wanneer de complexiteit van onze zakelijke uitdagingen het begrip van menselijke intelligentie te boven gaat, moeten we slimmer werken. De complexiteit van (digitale) transformaties vereist dat we ook generatieve intelligentie gebruiken. Als we de parallel trekken tussen GenAI en leiderschap, zien we dat leidinggevenden een cruciale rol te spelen hebben. Zij moeten de krachtige en duurzame menselijke elementen van organisatieverandering benadrukken. Door de juiste aanwijzingen te geven, generatief en adaptief gedrag aan te nemen en op maat gemaakte leiderschapstaal en gedragsmodellen toe te passen, kunnen ze een organisatiecultuur van eigenaarschap, autonomie en voortdurend leren opbouwen. En tegelijkertijd kunnen ze de veilige omgeving bieden om risico's te nemen, te experimenteren en te innoveren.

Transformatie is een leerweg. Uitzonderlijke transformatieve leidinggevenden creëren ruimte voor generatieve intelligentie; ze zien de organisatie als een systeem dat ze kunnen trainen en continu verbeteren, waardoor een lerende organisatie mogelijk wordt.

Leiderschapstaalmodellen benutten het creatieve vermogen van mensen en benutten hun potentieel. Uitzonderlijke leidinggevenden houden de reacties die ze krijgen nauwlettend in de gaten. Ze reflecteren op zichzelf, houden vol, passen zich aan en stoppen nooit met leren. Door de metafoor van GenAI toe te passen op leiderschap kan er beter worden gefocust op talent, technologie en innovatie. Je kunt niet alles weten, en dat hoeft ook helemaal niet. Waarom zou je een allesweter willen zijn wanneer je gaandeweg alles kunt leren, prompt voor prompt?

Interessant artikel? Deel het: