HAN UNIVERSITY OF APPLIED SCIENCES: Wendbare en reflectieve professionals opleiden

13 december 2023 11:07

Opleidingen & Trainingen

Wij leiden change- makers op

Een optimale match tussen arbeidsmarkt en opleidingen, waarbij er alle ruimte is voor scholing en loopbaanontwikkeling om continu in te spelen op veranderingen. Het is de ultieme wens van opleiders en werkgevers. Maar hoe organiseer en realiseer je die? Koersbeeld 2022 – 2028 van de HAN geeft richting: door het inbouwen van flexibiliteit en adaptief vermogen in het opleidingscurriculum.

De arbeidsmarkt verandert voortdurend en naar het lijkt steeds sneller. Branches groeien en krimpen. Bestaande banen verdwijnen, nieuwe verschijnen. Verdergaande automatisering en digitalisering leiden tot andere organisatievormen en manieren van werken. Beroepsopleiders en werkgevers zijn het erover eens: snelle verandering op de arbeidsmarkt is een constante. Tel daarbij het structurele tekort aan personeel en het is zonneklaar dat werkveld en opleidingsinstituten strategieën moeten ontwikkelen om samen aan deze uitdagingen het hoofd te bieden.

Koersbeeld

In Koersbeeld 2022 -2028 wordt het onder de noemer ‘Wendbare en reflectieve professionals’ als volgt verwoord: De beroepspraktijk vraagt (…) om wendbare medewerkers die veranderingen signaleren en herkennen en die zich nieuwe vaardigheden eigen maken. Om reflectieve professionals die weten wat ze kunnen en wie ze zijn. Die met veranderingen kunnen omgaan en bewust in de wereld staan.

Met Koersbeeld 2022 – 2028 en het LLO porfolio voor hbo professionals sluit de HAN aan bij de ambities van het werkveld in de regio en de Human Capital Agenda, zoals die is beschreven door de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen, The Economic Board en de provincie Gelderland. Het gezamenlijke doel is het realiseren van een toekomstbestendige arbeidsmarkt, waar vraag en aanbod goed op elkaar aansluiten en waarin professionals zich kunnen blijven ontwikkelen naar eigen wens en behoefte.

Jacintha Bonsma, teamleider Leven Lang Ontwikkelen (LLO) bij de Academie Business en Communicatie van de HAN University of Applied Sciences, is nauw betrokken bij het ontwikkelen van opleidingsprogramma’s voor werkende professionals die willen om-, her-, en bijscholen. “Deze programma’s omarmen het principe van LLO en geven er ook praktisch invulling aan. Per academie – en dat zijn er veertien – is er een verantwoordelijke voor LLO. Onderling, met docenten en het werkveld, werken wij samen aan het theoretisch en praktisch vormgeven van beroepsonderwijs waarin LLO een natuurlijk ingebouwde component is. Zo werken we aan oplossingen voor de maatschappelijke opgaven waar we voor staan.” Dat gaat niet van de ene op de andere dag. Ook de docenten staan voor de uitdaging om zich LLO eigen te maken. Bonsma: “Het betekent dat ook zij hun mindset ten aanzien van hun vak en de manier waarop ze dat aanbieden al werkende transformeren. Het is kortom een heel brede beweging. Ze raakt aan alle organisatorische en vakinhoudelijke facetten van de opleiding en aan de manier waarop wij als kennisinstelling het werkveld tegemoet treden en betrekken bij wat we doen.”

“Ook van de kant van werkgevers is commitment onontbeerlijk”, beklemtoont Bonsma. “We zullen samen moeten optrekken. Het is belangrijk goed inzicht te hebben in de wensen en behoeften van het werkveld om zo het opleidingenportfolio optimaal in te richten. Het uitgangspunt hierbij is co-creatie en samenwerking met het werkveld.”

Expliciet en concreet

Jos Sanders, lector Human Capital Innovations van de HAN Academie Organisatie, Ontwikkeling en Educatie en senior onderzoeker bij TNO, zegt over deze ontwikkeling: “LLO is niet nieuw. Iedere serieuze beroepsbeoefenaar ontwikkelt zich permanent. Nieuw is dat we het permanente karakter van leren en ontwikkelen expliciet maken door het te vertalen naar concrete programma’s over het hele opleidingsportfolio.”

“Daarnaast is er de beweging die is gericht op het eenduidig inzichtelijk maken van skills. Naast diploma’s als (start)kwalificatie maken skills, vaardigheden, ook duidelijk wat iemand kan. Waar we naartoe groeien is een vervlechting van een op diploma’s en op skills gestoelde waardering én kwalificatie. Dat is een ingewikkelde route voor zowel het middelbaar als het hoger beroepsonderwijs en het werkveld. Het is dan ook een zaak van lange adem.”

Zowel bij LLO als de skills gerichte benadering zijn flexibiliteit, adaptatie en reflectie kernbegrippen. “Opleidingen worden en zijn al deels flexibel ingericht door een modulaire benadering”, aldus Bonsma. “Hierbij kan de student zijn eigen leerroute inrichten. Naast ons aanbod van associate degree, bachelor, master en professional doctorate opleidingen, bieden we ook maatwerktrajecten en gecertificeerde programma’s op hbo-, post-hbo- en master-niveau. Op deze manier worden en blijven professionals wendbaar. Ze kunnen op basis van wat ze zelf zien en ervaren in hun werk (reflectie) en op aangeven van hun werkgever stappen zetten om door scholing aan te blijven haken bij nieuwe ontwikkelingen en zo hun organisatie een stapje verder te helpen. Wij leiden changemakers op.”

“Flexibiliteit, reflectie en adaptatie zijn geen doelen op zichzelf”, zegt Jos Sanders. “Ze vormen een set van ‘vermogens’ die je handvatten biedt om blijvend gebruik te maken van kansen en mogelijkheden in je professionele loopbaan – en ook daarbuiten trouwens. Wie doet wat bij hem/ haar past zal niet alleen beter functioneren, maar daar ook voldoening uit halen. Om die ‘set’ te ontwikkelen maken studenten tijdens de studie naast de theorie al vroeg en uitvoerig kennis met facetten van de praktijk van hun toekomstige werkveld. Dat kan zijn in een leerwerkplaats of hybride leeromgeving. Bijvoorbeeld in non-profit samenwerkingsverbanden, waar mbo-, hbo- en wo-studenten multidisciplinair samenwerken bij het uitvoeren van onderzoeks- en innovatieprojecten.”

Het opleiden van wendbare en reflectieve professionals vergt van opleiders en werkgevers nauwe structurele samenwerking. “We gaan de relaties met het werkveld van onze studenten verder verdiepen en laten zien dat LLO en skillsgericht opleiden werkt en aanwijsbaar toegevoegde waarde heeft voor het succes van een organisatie”, zegt Bonsma afsluitend. «