Unieke oplossingen door creatieve makers

3 april 2023 16:08

• Bedrijfsreportages
• Duurzaamheid & Innovatie

Omdat creativiteit aan de basis ligt van groei, innovatie en vernieuwing, maar veel creatief talent helaas onbenut blijft, heeft Lisan Beune uit Utrecht in 2021 MakersPlatform opgericht. Met dit platform verbindt zij creatief talent aan bedrijven en overheden door laatstgenoemden de gelegenheid te geven een vraagstuk in te dienen waar creatieve makers mee aan de slag gaan. Dit leidt tot nieuwe opdrachten voor de makers en unieke oplossingen voor de opdrachtgevers.

De voorgeschiedenis

Lisan is in 1987 geboren en opgegroeid in Enschede. Na haar Vwo-opleiding ging ze op haar achttiende Theater-, Film- en Televisiewetenschap studeren aan de universiteit in Utrecht. Haar doel was om filmregisseur te worden, maar door praktijkervaringen, waaronder een stage op de professionele set van bioscoopfilms in Nederland, kwam ze erachter dat die wereld eigenlijk niet bij haar paste.

Lisan: “Ik zat inmiddels in het vierde jaar van mijn studie en omdat ik alles erop ingericht had om filmregisseur te worden, wist ik even niet welke kant ik op wilde. Maar een van de dingen die je ook goed leert op een universitaire opleiding is onderzoek doen en dat lag mij wel, waardoor ik in eerste instantie drie jaar bij een onderzoeksbureau ben gaan werken als Projectleider Cultuur & Onderwijs. In die functie kon ik onderzoeken doen in de culturele sector, waar toch mijn hart ligt. Daardoor maakte ik kennis met de sector in de volle breedte en bleven mijn werkzaamheden niet beperkt tot theater, film en televisie, maar had ik ook te maken met musea en onderwijsinstellingen en alles wat daaraan verwant is.”

Na de kredietcrisis van 2008 was het voor Lisan helder dat culturele instellingen wel wat ondernemerschap konden gebruiken, waardoor ze door eigen verdienmodellen minder afhankelijk zijn van subsidies. Om die reden startte ze in april 2014 haar eigen adviesbureau: Culture2Business. Met dit bureau richtte Lisan zich op het versterken van de culturele sector in de breedste zin van het woord.

“Ik heb dat met heel veel plezier gedaan.”, aldus Lisan, “Het zoeken naar nieuwe verdienmodellen combineerde ik met de mogelijkheden qua subsidies, waardoor ik niet alleen bij culturele instellingen kwam, maar ook bij gemeenten, provincies en fondsen naar regelingen keek om met het geld, wát beschikbaar was, zoveel mogelijk impact te maken. Met de instellingen keek ik vervolgens hoe we het overheidsgeld konden benutten om een zo duurzaam mogelijk verdienmodel in te richten. Ik heb daarvoor veel onderzoeken zoals impactmetingen gedaan, beleidsadviezen gegeven, verdienmodellen ontwikkeld en samenwerkingsverbanden opgezet; allemaal ter versterking van de culturele sector.”

Het was duidelijk een nieuwe manier van denken voor de sector. Waar men voor de kredietcrisis eigenlijk gewend geraakt was aan de afhankelijkheid van subsidies, kwam nu het besef dat de geldkraan ook zomaar dichtgedraaid kon worden, want door de crisis en de daaruit volgende bezuinigingen waren diezelfde subsidies opeens niet meer zo vanzelfsprekend. Daardoor kwam automatisch de vraag omhoog hoe men toekomstbestendig kon worden en Lisan hielp de instellingen om op een hele andere manier naar hun dienstverlening te kijken en verdienmodellen te creëren die hen onafhankelijk maakten van overheidsgeld.

Een platform waar vraag en aanbod samenkomen

Lisan: “Dat is allemaal voorgeschiedenis, want met Culture2Business had ik te maken met grote instellingen, overheden en fondsen, maar ik kon heel weinig betekenen voor de kleine zelfstandigen in de sector; de creatieve makers die op kleine schaal actief zijn. En dat is logisch, want die hebben niet het vermogen om tegen een uurtarief een adviseur in dienst te nemen. Maar omdat naar mijn mening in die doelgroep juist heel veel creativiteit te vinden is, vond ik het jammer dat ik daar weinig tot niets voor kon doen. Ik ging nadenken over hoe ik ze een podium kon geven en hoe ik ze kon helpen aan betaalde opdrachten, want de meesten hebben toch wel moeite om zichzelf te verkopen. Je moet daarbij onder anderen denken aan theatermakers, dansers, beeldende kunstenaars, zelfstandige filmmakers en grafische ontwerpers, maar ook aan gamebouwers en architecten die op kleine schaal opereren. Eigenlijk iedereen die een creatief beroep uitoefent.”

Lisan heeft een behoorlijke tijd met dit idee rondgelopen, totdat ze op een LinkedIn-event iemand sprak met wie ze het over toekomstdromen had. Toen ze dit idee deelde, moest die persoon denken aan een platform waar vraag en aanbod samenkomen. Lisan had hier direct een klik mee en zo heeft ze, na de nodige onderzoeken, in maart 2021 MakersPlatform opgericht.  

Het concept van het platform is tweeledig. Aan de ene kant biedt het de zelfstandigen en kleine bedrijven in de creatieve industrie een plek waar ze zichtbaar zijn en goedbetaalde opdrachten kunnen krijgen, en aan de andere kant biedt het bedrijven en overheden, die op zoek zijn naar unieke oplossingen vanuit andersdenkende creatieve breinen, een platform waar die breinen met elkaar verenigd zijn. Want de creatieve industrie bestaat uit heel veel verschillende disciplines die allemaal hun eigen brancheorganisatie hebben, maar een ondernemer of iemand van de overheid die een creatieve geest zoekt voor een unieke oplossing, weet niet of dat bijvoorbeeld een theatermaker of een grafisch ontwerper moet zijn; om maar eens twee voorbeelden te noemen.

En zo is MakersPlatform een community van allerlei soorten creatieve makers waar bedrijven en overheden hun vraagstukken kunnen indienen en waar die makers vervolgens weer op kunnen reageren. En als er dan een match is, krijgt de betreffende creatieve maker een mooie opdracht en het bedrijf of de overheidsinstantie een unieke oplossing waar men zelf niet opgekomen was.

Vraagstukken waarvoor men vaak al van alles geprobeerd heeft

“Het platform bestaat nu twee jaar en inmiddels zitten er ruim vijfendertighonderd creatieve makers in onze community.”, aldus Lisan, “Ze zijn verspreid over heel Nederland en vertegenwoordigen alle disciplines van creatieve beroepen. In die twee jaar is er in totaal voor ruim zevenhonderdduizend euro aan opdrachten, variërend van drie- tot vijftigduizend euro per opdracht, gerealiseerd en zijn er inmiddels vierentwintig uiteenlopende vraagstukken opgelost. Het zijn vaak vraagstukken waarvan de bedrijven en overheden aangeven al van alles geprobeerd te hebben, zonder dat daar het gewenste resultaat uitkwam. Dat een creatieve maker dan wél een succesvolle oplossing vindt, komt simpelweg door het feit dat creatieve mensen op een andere manier denken. En wat ik van de deelgenomen bedrijven en overheden terugkrijg, is dat ze het ontzettend waarderen dat ze op één vraagstuk soms wel dertig verschillende oplossingen krijgen die totaal verschillend zijn en toch allemaal aantrekkelijk lijken.”

Een kleine greep uit de opgeloste vraagstukken laat zien hoe verschillend van aard ze zijn. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat zocht naar een oplossing om jongeren ertoe te bewegen vaker hun fietsverlichting aan te doen, ProRail zocht naar mogelijkheden om bij de stations meer fietsen gestald te krijgen, de NS zocht naar een oplossing om te voorkomen dat treintoiletten beklad en bekrast worden, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland zocht creatieve innovaties om  monumentale gebouwen te verduurzamen, Provincie Overijssel zocht een manier om inwoners bewuster te maken van de unieke planten en dieren in de provincie en contactlensfabrikant Oté zocht creatieve ontwerpen om lenzenvloeistofflesjes een nieuw leven te geven. Op de website van MakersPlatform staan alle openstaande en opgeloste vraagstukken uitgebreid beschreven.

Omdat creatieve makers heel anders communiceren dan mensen bij de overheid of in het bedrijfsleven, zit er een soort van gat tussen die twee werelden. Lisan probeert met MakersPlatform dat te overbruggen door de vraagstukken van de opdrachtgevers goed te bestuderen en vervolgens zo te vertalen dat de creatieve makers er enthousiast van worden. Degenen die ermee aan de slag gaan, pitchen hun idee via een video. Al die video pitches gaan naar een speciale omgeving op het platform die alleen toegankelijk is voor MakersPlatform en de betreffende opdrachtgever. Vervolgens worden alle pitches beoordeeld; niet alleen door de opdrachtgever, maar ook door de mensen van MakersPlatform, omdat zij de sector goed kennen en daardoor de kwaliteit en de haalbaarheid beter kunnen inschatten dan iemand die nog nooit met creatieve makers heeft samengewerkt. Als dan de feedback van beiden gebundeld wordt, ontstaat er vaak al een soort van top drie of top vijf van kansrijke ideeën. Vervolgens gaat Lisan met die makers naar de opdrachtgever toe om nader kennis te maken en nog een keer hun ideeën te pitchen. Na zo’n bezoek heeft de opdrachtgever vaak wel een voorkeur voor een samenwerking, waarna de andere makers met een kleine vergoeding bedankt worden voor hun tijd en de winnaar de opdracht krijgt.  

Geselecteerd door het Financieele Dagblad

De meeste opdrachten zijn tot nu toe voortgekomen vanuit overheids- en semioverheidsinstanties. Dat is niet zo vreemd, omdat men daar van nature al een verbinding heeft met de culturele sector en veel meer gewend is aan de waarde van creativiteit als het bijvoorbeeld gaat om vraagstukken vanuit maatschappelijk belang of op het gebied van organisatieveranderingen. In het bedrijfsleven is men hier minder van doordrongen. Daarnaast is de werkwijze van MakersPlatform nieuw voor de gemiddelde ondernemer. Want een opdrachtgever betaalt van tevoren een bedrag voor het plaatsen van de opdracht en de begeleiding vanuit het platform, maar weet dan nog niet welke oplossing er komt. En bedrijven zijn gewend om geld uit te geven aan hele concrete oplossingen.

Het is voor Lisan dan ook een uitdaging om met deze nieuwe werkwijze vaste grond onder haar voeten te krijgen in MKB-Nederland. Maar de kans van slagen is groot, wat onderstreept wordt door het feit dat ze onder de aandacht gekomen is van het Financieele Dagblad. Deze krant presenteert sinds 2016 elk jaar een overzicht van jonge veelbelovende ondernemingen. Er worden jaarlijks vijftig beloften geselecteerd die onder de titel FD Talenten in korte profielen voorgesteld worden in het weekendmagazine FD Persoonlijk. En dit jaar is Lisan met MakersPlatform ook geselecteerd. Ze is hier terecht heel blij mee, omdat veel mensen uit het bedrijfsleven het FD lezen en ziet de publicatie in die zin ook als een soort keurmerk.

Tekst: Leo Singor

Interessant artikel? Deel het: