RIBW-cliënten gaan op zichzelf wonen

11 oktober 2018 09:49

• Bedrijfsreportages

De RIBW maakt de komende jaren een grote beweging door: zo’n twintig procent van de cliënten gaat vanuit centraal gelegen beschermd wonen locaties naar zelfstandige woonruimte. De RIBW Nijmegen & Rivierenland is een regionale instelling voor begeleiding van mensen met een psychiatrische aandoening bij wonen, participatie en werk. “Ook voor ondernemers in met name het midden- en kleinbedrijf is hierin een rol weggelegd”, aldus RIBW-bestuurder Edwin ten Holte.

De RIBW heeft op dit moment 435 cliënten in verschillende beschermd wonen projecten in Nijmegen en omgeving en Rivierenland. De bedoeling is dat 87 daarvan een zelfstandige woning in een woonwijk gaan betrekken. “Dat wordt wennen voor zowel de cliënt als de wijk”, weet Edwin ten Holte. “De cliënt is een intensieve begeleiding gewend, met centrale activiteiten, zoals samen koffie drinken en dagbesteding. Die begeleiding wordt veel minder intensief, meer op afstand en op oproep. In de nieuwe situatie hebben we misschien slechts tweemaal per week contact.”

Ook voor de woonomgeving van de cliënt verandert er het nodige. Cliënten zullen meer zichtbaar zijn in de wijken. Mét hun soms onaangepaste gedrag. Dat wordt even wennen. “Sociale inclusie heet het met een mooi woord: we willen dat iedereen die dat kan, in de maatschappij een plek krijgt en kan meedraaien. Dat moet je wel met z’n allen doen. Je kunt het niet afdwingen of opdringen. Dat bereik je alleen door er met z’n allen voor te gaan”, vindt Edwin ten Holte. Het onaangepaste gedrag kan divers zijn en hangt samen met de psychiatrische achtergrond van de cliënt. Die kan bijvoorbeeld een persoonlijkheidsstoornis hebben, autisme, borderline, stemmen horen of een bipolaire stoornis hebben. Hij denkt dat het door een kundig samenspel van cliënt, RIBW-begeleider, woningstichting, maatschappelijk werk en de politiek, goed mogelijk moet zijn.

Politiek

Het woord ‘politiek’ valt verschillende malen in het betoog van Edwin ten Holte. Hij vraagt dan ook iets van de wethouders wonen, zorg, werk en financiën: “Allereerst is het van belang dat er woonruimte voor deze mensen met een psychiatrische achtergrond beschikbaar komt. En liefst niet alleen in de bekende wijken met de lage huren. Je moet mensen met soms onbegrepen gedrag niet allemaal laten landen op dezelfde plek. Wat kan een wijk aan, welke sociale draagkracht heeft die? Wijken met huurhuizen met een lage huur zijn ook aantrekkelijk voor andere kwetsbare groepen, zoals asielzoekers. Segregatie ofwel gettovorming dreigt als je onze cliënten niet gelijkmatig over de wijken verdeelt. Daar moet je met elkaar naar kijken.” Edwin ten Holte heeft ‘meer goedkope huurwoningen’ op zijn verlanglijstje voor de wethouders staan. Net als geld van de wethouder van financiën om de ontwikkelingen te kunnen bekostigen en goede dagbesteding van de wethouder zorg en welzijn.

Participatie

De beweging van beschermd wonen naar (semi-)zelfstandig wonen is volgens Edwin ten Holte nodig om mensen mee te laten draaien in de maatschappij. Participatie staat hoog in het vaandel van de RIBW, maar ook de politiek wil dat zoveel mogelijk mensen meedoen in de maatschappij en niet aan de kant blijven staan. Edwin ten Holte: “Onze insteek is beschermend geweest en we hebben niet altijd geprobeerd of een cliënt zelfstandig kan wonen. We zien dat veel van onze cliënten wel willen, maar niet durven. Aan ons de taak om te zorgen dat het plaatje klopt: er moet een woning zijn (meedoen in de samenleving lukt beter als je een eigen woning hebt), maar ook voldoende begeleiding op afstand en dagbesteding.” In de wijk Doddendaal is al een oefencentrum voor zelfstandig wonen ingericht. Daar worden de cliënten getraind om zelfstandig te gaan wonen. Dat begint, nadat ze de huissleutel gekregen hebben, met de eerste stap: het zelf regelen van gas, water en licht. Ook het zelf omgaan met de financiën krijgt aandacht.

Focus

De focus op uitstroom heeft resultaat. Uit onderzoek bleek dat de uitstroom jaarlijks 8 procent was, tegen twintig procent vorig jaar. De combinatie van focussen op uitstroom en goede begeleiding bieden vergemakkelijkt die uitstroom. Edwin ten Holte: “Maar zoals ik al aangaf begint het verhaal met de beschikbaarheid van geschikte huurwoningen. Daartoe hebben we een intensief contact met de woningbouwcorporaties. En zoeken we naar een gezonde mix in de wijken.”

Ondernemers

Voor ondernemers is ook een rol weggelegd in deze ontwikkeling. Immers, veel cliënten willen best aan het werk. Er zijn dus ondernemers nodig, die mensen met een psychiatrische aandoening een kans willen geven. “Wij doen er alles aan om een maximale opleiding, match en begeleiding te bieden. Degene die bijvoorbeeld als rijwielhersteller aan de slag wil, moeten we een passende opleiding bieden. En we begeleiden niet alleen de cliënt, maar ook zijn werkomgeving. De collega’s weten zo wat bepaald gedrag betekent en hoe je ermee om kunt gaan.” De RIBW verzorgt overigens tal van dagbestedingsactiviteiten waar vaardigheden geoefend worden die ook in het bedrijfsleven van nut kunnen zijn. Voorbeelden zijn een houtwerkplaats, een fotostudio en allerlei activiteiten rondom logistiek en groen.

Veelomvattend

Edwin ten Holte schetst een veelomvattend plaatje. Van wijkbewoners tot professionele begeleiders en van politiek tot ondernemers, iedereen is in meer of mindere mate nodig om van de ontwikkeling een succes te maken. “We moeten met z’n allen in beweging komen. De RIBW heeft anderen ontzettend hard nodig om dit te kunnen doen. Samen kunnen we mensen met een psychiatrische aandoening een plek in de maatschappij geven”, zo besluit hij. «

RIBW Nijmegen & Rivierenland

Kerkenbos 1103a
6546 BC Nijmegen
E-mail info@ribw-nr.nl
www.ribw-nr.nl

Interessant artikel? Deel het: