Relatief weinig werknemers raken baan kwijt door automatisering

Na vijf jaar verlaat ongeveer 8 procent van de werknemers het bedrijf als gevolg van automatisering, blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau, de Universiteit Utrecht en Boston University. Dat werknemers uiteindelijk weer werk vinden, komt doordat automatisering leidt tot een groei van banen elders. Het is dus niet zo dat automatisering per saldo tot baanvernietiging leidt.

Er worden veel werknemers geraakt door automatisering, maar bij relatief weinigen pakt dit negatief uit, zeggen de onderzoekers in het rapport: Automatic Reaction: What Happens to Workers at Firms that Automate?  externe link Vanuit de Universiteit Utrecht waren onder meer professor Maarten Goos en Anna Salomons, hoogleraar Werk en Ongelijkheid, betrokken. Zij zijn ook onderzoekers in de Future of Work hub van de Universiteit Utrecht, waarin wetenschappers vanuit verschillende discplines onderzoek doen naar de toekomst van werk.

Na vijf jaar verlaat ongeveer 8 procent het bedrijf als gevolg van automatisering. Ongeveer 9 procent van de werknemers werkt in een bedrijf dat flink investeert in automatisering, zoals robots. Werknemers vinden vaak wel een andere baan tegen hetzelfde loon, maar door een periode van werkloosheid hebben zij minder inkomen. Dat werknemers uiteindelijk weer werk vinden, komt doordat automatisering leidt tot een groei van banen elders. Het is dus niet zo dat automatisering per saldo tot baanvernietiging leidt, zoals vaak wordt gedacht.

Hoe raakt automatisering individuele werknemers?

De echte impact van automatisering zit hem vooral in het (tijdelijk) verlies aan inkomen en de tijd dat mensen werkloos zijn. Uit de onderzoeksgegevens blijkt dat werknemers na een piek, cumulatief ongeveer 3.800 euro aan salaris verliezen over een periode van gemiddeld vijf jaar (ongeveer 9% van het inkomen van één jaar). Automatisering raakt daardoor hoog opgeleiden mensen vaker, maar lager opgeleide mensen sterker. Zij vinden minder snel een nieuwe baan.

Technologische ontwikkelingen zoals robots en artificiële intelligentie zorgen voor een toenemende automatisering van taken. Dit zijn ook steeds vaker taken die voorheen alleen door mensen konden worden uitgevoerd, zoals het lezen van MRI-scans voor het diagnosticeren van ziektes, of autorijden. Hierdoor ontstaan bij onderzoekers en beleidsmakers zorgen over baanonzekerheid als gevolg van automatisering. Om een beter beeld te krijgen van de mogelijke gevolgen van nieuwe technologie en om opties voor beleid te verkennen, is het belangrijk om te weten hoe automatisering individuele werknemers raakt.

In het rapport "What happens to workers at firms that automate  externe link" presenteren de onderzoekers de eerste schattingen van de economische kosten van automatisering voor werknemers die werken in de bedrijven waar automatisering plaatsvindt. In hun empirische analyse maken zij gebruik van microdata over bedrijven en hun werknemers over de periode 2000 – 2016. Ze volgen werknemers tot vier jaar nadat hun bedrijf automatiseert en kijken naar de effecten op de kans dat zij het bedrijf verlaten, naar hun loon en hoe ze het eventuele loonverlies opvangen.

Bron: www.uu.nl