De professional moet geen uitvoerder worden, maar eigenaar van een probleem

8 maart 2018 10:50

• Financieel & Juridisch

Wie weleens gekampeerd heeft, kent het probleem van een wiebelende campingtafel. De oplossing is gevonden door alle poten verstelbaar te maken. Maar hoe geef je instructie aan personeel dat honderd of duizend campingtafels moet opbouwen? Alle poten even lang uitschuiven? Of zorg dat alle tafels vlak en stabiel staan? Dat laatste is natuurlijk de bedoeling met name op een hobbelig veld, maar is lastiger te besturen. Of toch niet? Wouter Hart onderzocht succesvolle organisaties. Hij is te gast bij de elfde FEM Knowledge Tour.

De FEM Knowledge Tour wil informeren en debat voeren op de grote actuele thema’s in de financiële en economische wereld. Onder meer Ben Tiggelaar, Barbara Baarsma, Jeroen Smit, Maurits van Oranje, Jeroen Dijsselbloem en André Kuipers spraken in een serie van tien opeenvolgende Knowledge Tours. Wouter Hart leidt ons in deze elfde Knowledge Tour de weg terug naar de bedoeling. Wouter Hart volgde een opleiding in het sociale domein, culturele maatschappelijke vorming. “Tot en met mijn studie heb ik mij vooral beziggehouden met creativiteit, psychologie en persoonlijke ontwikkeling. Sindsdien houd ik mij vooral bezig met de mythe van beheersbaarheid in organisaties en de daarbij behorende vraag hoe organisaties beter kunnen presteren door anders na te denken over performance, leiderschap en beheersing”, schrijft hij op zijn LinkedIn. Hij is auteur van het boek ‘Verdraaide organisaties’ waarin de dynamiek onder de meest succesvolle organisaties eenvoudig en helder is beschreven. “Terug naar de bedoeling”, luidt de subtitel van het boek. Als de bedoeling leidend wordt, dan beginnen de oplossingen werkelijk in de praktijk.

Geen oplossingen geven

Wouter Hart houdt ervan voortdurend verhalen uit zijn privé-omgeving te delen en te vertalen naar bedrijven of bijvoorbeeld naar de situatie binnen de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Een illustratief en herkenbaar voorbeeld komt van zijn kinderen, van wie kamers een puinhoop waren en Wouter zijn kinderen, Jasper (8) en Sterre (6), opdroeg hun kamers op te ruimen. Binnen twee minuten stond Jasper beneden. ‘Ik ben klaar’, zei hij. Wouter bedacht dat het wel erg snel was en dat als 
hij de kamer zou controleren hij zou constateren dat er nog het een en ander gedaan moest worden. Daarmee zou Wouter dan eigenaar van het probleem worden en 
de oplossing aandragen: “dat en dat moet daar, en dat moet ook nog enzovoort.”

Hij zei toen tegen zijn zoon of hij dacht dat zijn vader ook zou denken dat het opgeruimd was. “Nee”, was het antwoord waarop hij weer naar boven ging om een nieuwe poging te doen. Na vijf minuten kwam hij trots naar beneden. Wouter ging mee kijken en inderdaad het was zo goed als helemaal opgeruimd. Nog even samen scannen en klaar. “We moeten als leidinggevenden geen oplossingen aandragen, maar de professional het probleem laten oplossen. We moeten naast de ander gaan staan en vragen wat er nodig is om het probleem op te kunnen lossen”, concludeerde Wouter Hart naar aanleiding van dit voorbeeld.

Van goed zijn, naar goed worden

Een ander sprekend voorbeeld kwam van 
de jeugdopleiding van voorbalclub AZ. 
Bij selectie in de jeugd bleek dat jeugd geboren in de eerste vier maanden van het jaar beter presteerden dat de rest. Logisch, ze zijn fysiek en mentaal sterker, krijgen vaker de bal, krijgen meer positieve feedback en presteren daardoor beter. Maar daarmee laat je een groot potentieel liggen. “Het verhaal tot dan toe was een verhaal van willen winnen”, legde Wouter Hart uit. “AZ draaide het verhaal om naar ‘Vooral niet altijd willen winnen’. We moeten niet goed zijn, maar goed worden.” Wouter Hart refereerde aan een artikel in de Correspondent over de jeugd bij AZ. “Achteraf snappen we wat we eerst verkeerd deden. Dat talentvolle maar laatgeboren kinderen het plezier verliezen.” Een citaat uit het artikel.

Ook liet Wouter Hart een kort stukje zien van College Tour, waar Reed Hastings, CEO van Netflix te gast was. 
Over het succes van Netflix zei Hastings: “We have very few rules at work. For example for hotels and flights etcetera we have the policy ‘act best in Netflix’s interest’.” Wouter Hart haalt dit voorbeeld aan om aan te geven dat wanneer je strikte regels gaat hanteren, bijvoorbeeld maximaal € 120 per hotelovernachting, de marges zoveel mogelijk opgezocht zullen worden. “In Dubai zal het moeite kosten een fatsoenlijke kamer te vinden voor dit bedrag, maar in Drachten kun je wellicht voor € 70 een hele aardige kamer vinden. Met deze regel lukt het ook om een kamer te vinden van € 119.” Met andere woorden, geef je personeel de vrijheid om te handelen in het belang van het bedrijf. “We trust the judgement of our staff and every year we evaluate this judgement.”

Wat moet de HAN hiermee

Wouter Hart is op uitnodiging van Jolanda Berndtsen, directeur van het Instituut Financieel Management van de faculteit. 
Zij raakte geïnspireerd door het boek ‘Verdraaide organisaties’ en probeert in haar praktijk de professionals, de docenten, de ruimte en inspiratie te geven om te streven naar kwaliteit van het onderwijs. “Ik wil een sfeer die zich kenmerkt door collegiale inspiratie, samenwerking, trots en vooral ook vertrouwen”, verduidelijkt ze. In de discussieronde komt de HAN vaker aan de orde. Wouter Hart onderschrijft een aantal suggesties uit het publiek, bijvoorbeeld ‘stop met toetsen’. De student bepaalt wat hij nodig heeft en moet dat aannemelijk maken wat hij nodig heeft met bijvoorbeeld een portfolio. “Vindt het haakje bij de student en sluit daarop aan”, is de stellige overtuiging van Wouter Hart. «

Interessant artikel? Deel het: