Laatste FEM Knowledge Tour over klimaatontkenners en menselijke oplossingen
17 december 2019 09:34
Politici mogen geen wetenschappelijk debat voeren en niet beoordelen of de wetenschap gelijk heeft. Want, zo stelt Jan Terlouw terecht vast, natuurwetten veranderen nooit. De politiek is verplicht mensen mee te krijgen naar een nieuwe wereld. De 88-jarige Jan Terlouw oogt nog altijd jong en strijdvaardig tijdens de 14e en laatste FEM Knowledge Tour.
De FEM Knowledge Tour wil informeren en debat voeren op de grote actuele thema’s in de financiële en economische wereld. Onder meer Ben Tiggelaar, Barbara Baarsma, Jeroen Smit, Maurits van Oranje, Jeroen Dijsselbloem, André Kuipers en Rutger Bregman spraken in een serie van dertien opeenvolgende Knowledge Tours. Jan Terlouw bereikte afgelopen november de respectabele leeftijd van 88 jaar, maar hij is nog lang niet opgebrand. Hij oogt fris en monter. De wis- en natuurkundige promoveerde op kernfusie, maar verliet eind jaren zestig de wetenschap voor de politiek; uiteindelijk als leider van D’66 en als minister van Economische Zaken en later ook als commissaris van de Koningin in Gelderland. Hij staat ook bekend als kinderboekenschrijver van onder meer ‘Oorlogswinter’, ‘De koning van Katoren’ en ‘De Kloof’. Hij kwam weer vol in de spotlight na de bewogen ‘touwtje-uit-de-brievenbus’ tv-uitzending van DWDD.
Duurzame infrastructuur opzetten
Dat Jan Terlouw een man op leeftijd is, bleek meerdere keren uit zijn verhaal. “Ik was kortgeleden op kraamvisite bij mijn achterkleinkind. Wat me opviel was het onmetelijke geluk van die ouders. Zij zullen alles over hebben voor een mooie toekomst voor hun kinderen. Dus ook als het gaat over het klimaat,” zei hij, waarmee hij direct aangaf veel vertrouwen te hebben in de mensheid als het gaat om het terugdringen van opwarming van de aarde. Hij is wellicht een optimist, maar hij schetst ook de vooruitgang met enkele historische feiten. Denk maar eens aan de rechten van vrouwen, de afschaffing van de slavernij en het overkomen van allerlei ziektes als de pest. Het beeld dat de mens in staat is de grootste problemen aan te pakken, maakt hem optimistisch als het gaat om de klimaatcrisis. “Het probleem is oplosbaar. Als we in staat zijn om in 100 jaar tijd een infrastructuur van fossiele brandstof wereldwijd uit te rollen, dan zijn we ook in staat om een duurzame infrastructuur op te zetten.” Volgens Terlouw is door de wetenschap berekend hoeveel energie de zon afgeeft. “De zon straalt 10 miljoen vaten olie, per bewoner van de aarde -7 miljard- per seconde. Dat is onwaarschijnlijk veel. Bovendien is de transitie betaalbaar. Nicholas Stern van de Wereldbank zei al 20 jaar geleden dat het hooguit een paar jaar een enkel procentpuntje van de groei kost.”
Onderlaag profiteert niet van vooruitgang
Toch is Jan Terlouw niet alleen maar optimistisch. Er moet wel degelijk wat gebeuren en hij ziet ook wat beren op de weg. Zo weet hij dat het klimaatprobleem een mondiaal probleem is, dat ook mondiaal aangepakt zou moeten worden. “Maar de politiek is lokaal gebleven en heeft geen internationale bevoegdheden,” beschouwt hij. Daags na de FEM Knowledge Tour is de klimaatconferentie COP 25 in Spanje afgesloten met een minimaal akkoord. Na meer dan twee weken van overleg werden de onderhandelaars uit 200 landen het eens dat de uitstoot van broeikasgassen verder moet worden teruggedrongen en dat er geld moet komen voor arme landen om de gevolgen van de opwarming van de aarde op te vangen. Maar over een van de hoofddoelen, het opstellen van regels voor de verhandeling van emissierechten tussen landen, zijn ze het niet eens geworden. Verder is Terlouw ook sceptisch over de markteconomie, die onder invloed van de globalisering in zijn visie de tweedeling heeft vergroot. Ondanks enorme economische vooruitgang profiteert de onderlaag niet van. “Op dit moment bezitten de acht rijkste personen evenveel als 3,5 miljard armste,” verduidelijkt hij. “Van de 700 miljard economische vooruitgang is voor tachtig procent in handen gekomen van een procent van de mensheid. Geld is macht en dat geld is meer in handen van weinigen.” Terlouw vreest dat met name deze groep geen belang heeft bij klimaatverandering.
Taak voor onderwijs
Over de klimaatontkenners kan Jan Terlouw zich enorm opwinden. “Er zijn vertegenwoordigers die zeggen ‘ik geloof de wetenschap niet’. Daar kan ik zo woedend van worden. Hoe durft een volksvertegenwoordiger de objectieve wetenschap in twijfel te trekken. Politici kunnen en mogen geen wetenschappelijk debat voeren. Accepteer wat de wetenschap aanreikt en probeer op basis daarvan zo goed mogelijk beleid te voeren. Natuurwetten veranderen namelijk niet en de wetenschappers komen steeds dichterbij de waarheid. Het klimaatprobleem staat onherroepelijk vast.” Hij verheft zijn stem en blijkt oprecht boos. Hij vindt dat de politiek het moet doen. “Maar ik heb lang genoeg in de politiek gezeten om de beseffen dat het best lastig is om meer dan een stapje vooruit te lopen,” beschouwt hij. “Dan worden ze niet herkozen. De politiek kan geen dingen doen die de bevolking echt niet wil. De belangrijkste taak is de mensen in Nederland meekrijgen in de transitie.” Terlouw wil de verantwoordelijkheid niet alleen in Den Haag leggen. “Niet alleen de politiek heeft een taak. Ook wij allemaal moeten verantwoordelijkheid dragen voor de klimaattransitie en in de eerste plaats het onderwijs. Dat is de instantie die kan aantonen dat de klimaatverandering moet en kan. Laat je niet blindvaren door politici die door hun onkunde zeggen dat er geen probleem is. U hebt een taak om dat tegen te spreken en dat zelfs een beetje belachelijk te maken. Dat is ook een taak van de wetenschap en van de kunsten en ook van een oude man van 88, die toevallig kennis heeft van natuurwetenschappen, van de politieke landschap en ook nog het voorrecht heeft dat zijn boeken worden gelezen.”
Door herstructurering van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen maken de vier faculteiten plaats voor veertien academies. Dus ook de Faculteit Economie en Management en daarmee de FEM Knowledge Tour verdwijnen, maar zullen in een andere vorm terugkeren.
Tekst en fotografie: Dick Leseman
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.