Hoe een kleine drukkerij uitgroeide tot een allround communicatiebedrijf

11 februari 2022 09:28

• Bedrijfsreportages
• Communicatie & Marketing

De holding Stand Steady van Lammert Stavast (de naam is een verbastering van zijn achternaam) en Andries Knol omvat twee vestigingen van Multicopy; te weten Multicopy Drachten en Multicopy Leeuwarden. Wat ooit in Drachten is begonnen met een tafel offsetpers op een slaapkamer, is in ruim vijftig jaar tijd uitgegroeid tot een allround communicatiebedrijf met zelfs geprint meubilair in het assortiment.

Van Stago Offset naar Multicopy Drachten

Lammert: “Mijn moeder komt uit een drukkersfamilie. Mijn opa had een drukkerij in Diever die mijn oom overgenomen heeft, want destijds ging een bedrijf automatisch over van vader op zoon en aan de dochter werd niets gevraagd. Maar toen mijn moeder in 1968 met mijn vader trouwde, kreeg ze wel een tafel offsetpers en een typemachine cadeau. Ze is toen in Drachten op een slaapkamer begonnen met het drukken van liturgieën, rouwkaarten en folders voor de plaatselijke SRV-wagen. Het bedrijf heette toen Stago Offset, naar de achternamen van mijn ouders; mijn vader heet uiteraard Stavast en de meisjesnaam van mijn moeder is Van Goor. Het bedrijf was officieel van mijn moeder en mijn vader werkte mee en was daarnaast buschauffeur bij de toenmalige Friese Autobus Maatschappij (FRAM). Daarna werd hij ambulancechauffeur bij Kijlstra Ambulancezorg & Personenvervoer. We waren inmiddels verhuisd naar de Oudeweg in Drachten, waar Stago in twee garages gevestigd was. De ambulance stond voor het huis en als de pieper ging, deed mijn vader zijn blauwe stofjas van de drukkerij uit en zijn witte stofjas van de ambulance aan. Naast de liturgieën, de rouwkaarten en de SRV-folders drukten we aan de Oudeweg ook heel veel QSL-kaarten voor zendamateurs met een 27 MC bakkie. Dat waren briefkaarten waar hun frequentie op stond en die ze als schriftelijk bewijs gebruikten als er een verbinding met een andere zendamateur tot stand was gekomen. Ze wisselden hun kaarten dan uit als een soort van visitekaartje.”

In 1982 kwam Lammerts vader via zijn werk bij Kijlstra in Zwolle terecht, waar toen net een van de eerste vestigingen van Multicopy was opgericht. Hij is daar naar binnengestapt om te vragen hoe de formule werkte en 1 januari 1983 sloten zijn ouders zich als franchisenemer bij de organisatie aan. De bedrijfsnaam veranderde van Stago Offset in Multicopy Drachten en naast de twee A3 offsetpersen kwam er een Panasonic kopieerapparaat bij, met een capaciteit van drie zwart-wit kopietjes per minuut; wat destijds zeer vooruitstrevend was.

De ontwikkelingen tijdens Lammerts werkzame periode

Lammert is in 1970 geboren en groeide van jongs af aan op in de grafische wereld. “We hadden de drukkerij aan huis,”, aldus Lammert, “en vanaf de lagere school had ik daardoor al vakantiebaantjes. Bij Kijlstra maakten ze gebruik van idem sets, dat is zelf kopiërend of zelf doorschrijvend papier. Vaak had je dat in drievoud met achter het witte vel twee vellen in verschillende kleuren vanuit combinaties tussen roze, geel en blauw. Maar Kijlstra gebruikte ze in vijfvoud! Dan stond de tafel in onze vakantie vol met hoge stapels papier in vijf verschillende kleuren en moesten wij alles vergaren, waardoor er setjes van vijf vellen ontstonden. In 1986 zijn we van de Oudeweg verhuisd naar de Stationsweg, waar mijn ouders een voormalige dierenwinkel gekocht hadden. Daar hadden we een bedrijfsoppervlakte van vijftig vierkante meter waar we boven woonden. In 1988 werkte ik al in vaste dienst bij mijn ouders. Ik was achttien en leerde het ouderwetse offset drukken van Eric Boersma, de eerste werknemer van mijn ouders die hier nu nog steeds de laatste drukpers bedient. Mijn zus Reinalda  verzorgde alles qua desktoppublishing, of dtp: het digitaal bewerken en opmaken van drukwerk. Een jaar later verruilde ik de drukpers voor de studio, waar ik de taak van Reinalda overnam die met mijn latere compagnon Andries Knol getrouwd was en naar Groningen verhuisde, in verband met zijn toenmalige werk bij een woningbouwvereniging. Reinalda zou later terugkomen en Andries meenemen. Mijn nieuwe functie als dtp’er beviel me zo goed, dat ik dat jarenlang ben blijven doen. In 1994 kwamen Reinalda en Andries samen in de zaak (terug) en in 1995 ben ik met mijn vrouw Bettie getrouwd en kochten wij het pand naast ons bedrijf, waardoor we konden uitbreiden van vijftig naar honderd vierkante meter. Bettie en ik woonden boven de ene helft en Andries en Reinalda boven de andere helft. Het bedrijf groeide zo hard dat we er vrij snel nog eens honderd vierkante meter aan hebben laten bouwen. In 1997 zijn Andries en ik bij mijn moeder in de bv gestapt; Andries als financieel directeur en ik als commercieel technisch directeur. We stonden toen direct voor een belangrijke beslissing, omdat onze posterprinter het begeven had. We dachten in eerste instantie aan een vervangingsinvestering, maar besloten een stap verder te gaan en dus meer te investeren. Want de posters uit onze oude printer waren niet geschikt voor buiten, omdat die printer op waterbasis werkte. We schaften een printer aan voor buitenkwaliteit posters waarmee we ook spandoeken konden maken. We hadden ‘m nog niet staan, of we kregen een opdracht voor een bouwbord van zes bij drie meter en zo zijn we steeds verder doorgegaan met het vervaardigen van grootformaat projecten. In 2000 hebben we de tuin vol laten bouwen en zaten we qua bedrijfsoppervlakte op vierhonderd vierkante meter. Maar ook dat was op een gegeven moment te weinig en toen hebben we onze huidige locatie aan de Nipkowlaan laten bouwen, waar we sinds 2008 gevestigd zijn. Hier beschikken we over een oppervlakte van twaalfhonderdvijftig vierkante meter. We hebben het zo laten bouwen dat de interne logistiek optimaal is ten behoeve van het productieproces. Verder hebben we rekening gehouden met verdere groei en kunnen we achter het pand nog uitbouwen. De buitenwand achter is zo gemaakt dat de wandplaten heel eenvoudig gedemonteerd kunnen worden, waardoor het nu eigenlijk een soort tussenpaneel is. En de airco heeft de capaciteit om het aan te bouwen gedeelte ook te kunnen voorzien. We hebben het echt op de toekomst laten bouwen, maar het raakt nu alweer aardig vol. Dus die aanbouw zit er aan te komen.”

Hecht team van twaalf betrokken professionals

Volgens Lammert is de grafische markt qua offset drukken voor zo’n tachtig procent in elkaar gezakt. Zo beschikte Multicopy Drachten in 2010 nog over drie drukpersen die volop draaiden en bediend werden door een gelijk aantal drukkers, terwijl er nu nog maar met één drukpers gewerkt wordt. De overige drukpersen zijn vervangen door geavanceerde grootformaat printers, waaronder een flatbed uv printer waarmee platen van twee bij drie meter met een maximale dikte van vijf centimeter in één keer beprint kunnen worden, waarna het betreffende ontwerp in de grootformaat snijmachine tot op de millimeter nauwkeurig uitgesneden of gefreesd wordt.

Naast drukker Eric heeft het bedrijf nog zes medewerkers in vaste dienst, waarvan de meesten fulltime. In oktober 2020 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden door de overname van de Multicopy-vestiging in Leeuwarden, waar drie van hen de boel runnen.

Het is een echt familiebedrijf, waarbij naast Lammert, Andries en Reinalda ook Bettie en Stavast senior betrokken zijn. Moeder Stavast heeft zich teruggetrokken, maar senior is zelfs nog dermate actief dat hij elke morgen om kwart over zeven in Drachten als eerste aanwezig is. Samen met de zeven medewerkers vormt de familie een hecht team van twaalf betrokken professionals.

Het bedrijf is allang niet meer de copyshop annex sneldrukkerij van destijds. Naast printen en drukken, maakt en beheert het twaalfkoppige team de huisstijl van bedrijven, is het sterk in de sign van posters tot banners en van gevelreclame tot autobelettering, personaliseert het direct mails, regelt het e-mail campagnes, maakt het websites en apps en levert het promotionele artikelen, relatiegeschenken, bedrijfskleding en zelfs meubilair; waarover direct meer. Kortom, het team adviseert, bedenkt, maakt en regelt (bijna) alle communicatie voor kleine en middelgrote bedrijven.

''We verlenen een service die je op internet nooit krijgt''

Lammert: “Multicopy was oorspronkelijk van de Koninklijke Bijenkorf Beheer, wat later overgenomen is door Vendex; bekend van de Vroom & Dreesmann warenhuizen. Vendex heeft vervolgens Multicopy afgestoten, waarna het in Oostenrijkse handen kwam en het omgezet werd naar een franchiseketen. Mijn ouders stapten toen in en hadden de zestiende vestiging in Nederland. Dat zijn er nu ruim vijfenzestig. Maar Multicopy is inmiddels alweer in andere handen, want vanuit Oostenrijk is het via Moore Paragon, bekend van de memoblokjes met zelfklevende blaadjes, en Franchise Services Inc. uit Californië begin 2021 terechtgekomen bij het Italiaanse MBE, wat staat voor Mail Boxes Etc. en wat wereldwijd koeriers- en postdiensten verzorgt. Verder verhuren ze postbussen en hebben ze een tak in de grafische branche, waar Multicopy uiteraard onder valt.”

Multicopy Drachten is uniek, omdat het een van de weinige vestigingen van Multicopy is waar nog een offsetpers staat en omdat het absoluut de enige vestiging is waar duurzaam, innovatief én creatief met karton en andere materialen, zoals Akopanel, Nowood, Forex, plexiglas, aluminium, mdf en hout gewerkt wordt.

Akopanel is een stofachtig akoestisch plaatmateriaal, waar voor zestig procent gerecyclede petflessen in verwerkt worden. En Nowood is een plaatmateriaal wat voor zestig procent uit rijstvlies bestaat en verder voor tweeëntwintig procent uit steenzout en achttien procent uit minerale olie. Het ziet eruit als hout en het is dan ook een circulair alternatief voor hout; maar ook voor kunststof of metaal. Het is watervast, waardoor het ook als gevelbeplating gebruikt wordt. Forex is geschuimd PVC wat heel licht van gewicht is met een vrij stevige structuur. Omdat het materiaal zuiver wit is, is Forex heel geschikt voor een grote fotoafdruk voor een interieur op kantoor of thuis. Verder is het materiaal ideaal voor displays en dergelijke. Het karton waar mee gewerkt wordt, is biobased op basis van suikerriet en voor honderd procent recyclebaar.

Van alle materialen worden de meest uiteenlopende producten ontworpen en gemaakt, tot en met displays, desinfectiezuilen, vitrinekasten, lampen en meubilair van karton. En ook voor geprinte spiegels kan men bij het bedrijf terecht. Er worden ook producten gemaakt vanuit een combinatie van meerdere materialen. Zo zijn de vitrinekasten bijvoorbeeld gemaakt van karton en plexiglas.

“Dat we dit als enige Multicopy in ons dienstenpakket hebben, komt door het feit dat we wel franchisenemer zijn, maar toch alle vrijheden hebben die bij het zelfstandig ondernemerschap horen.”, aldus Lammert, “We maken wel gebruik van de naam Multicopy, maar kijken ook wat er zoal bij het assortiment past en waar handel uit te halen valt. Toen mijn ouders in 1983 instapten, was het een hard franchise met strenge regels, waarbij zaken als huisstijl, voorraad, inkoop, prijsstelling en media-uitingen vaststonden; zoals bij McDonald’s. Maar dat is in de loop der tijd veranderd in soft franchise waarbij de ondernemer vrij is om al die zaken zelf te bepalen. En qua huisstijl voeren we uiteraard het logo van Multicopy met bijbehorende uitingen, maar zijn we qua showroom en dergelijke ook vrij in ons doen en laten, waardoor wij het kartonnen meubilair et cetera natuurlijk ter bezichtiging hebben staan. Verder onderscheiden we ons, doordat we een service verlenen die je op internet nooit krijgt. Onze kracht ligt daarbij in de persoonlijke benadering van de klant en de snelle afhandeling van de order. Dat eerste mis je sowieso op internet en de snelle levering valt ook nog wel eens tegen. Er komen hier regelmatig klanten die in paniek zijn omdat het via internet niet snel genoeg lukt, terwijl wij het dan altijd zo weten in te plannen dat ze het benodigde wél op tijd krijgen. Dat is een van de redenen waarom ik onze laatste offsetpers niet kwijt wil, want ik wil zo flexibel mogelijk blijven.”

Links Andries Knol en rechts Lammert Stavast

Tekst: Leo Singor

Interessant artikel? Deel het: