De prijs van geld is maar een van de afwegingen

16 februari 2023 08:30

• Financieel & Juridisch
• Rondetafelgesprek

Hoge inflatie, stijgende rentevoeten en een oorlog aan de buitengrens van Europa – is dat geen ideale mix voor een recessie? Misschien zijn het wel de ingrediënten maar de kok om het crisisgerecht te maken staat niet in de keuken. Voor de non-bancaire financiers zijn we eerder getuige van het einde van een tijdperk van extreem lage rentes en beleven we de overgang naar een periode waarin de prijs van geld weer op een normaal niveau komt te liggen. De vraag naar geld neemt nauwelijks af, alleen het doel verschuift licht, maar de behoefte aan deskundig advies bij de aanvraag neemt wel toe. Zowel het geld als de deskundigheid willen deze financiële experts graag bieden.

Vera van Kesteren: “Wij alternatief financierders sprongen na 2008 in het gat dat de banken zelf creëerden.” 

De bestuurskamer van de KNVB in Zeist is een geschikte plek voor een gesprek met financiers. Hier aan tafel worden de strategieën van winnende en verliezende clubs becommentarieerd, promoties beklonken en degradaties betreurd. De professionele en amateuristische voetbalclubs zijn symbolisch voor de duizenden bedrijven en bedrijfjes die door de non-bancaire financiers worden voorzien van een brandstof die onmisbaar is voor hun promotie naar een hogere divisie, namelijk kapitaal. De non-bancaire variant is nog jong: ze ontstond ten gevolge van de financiële crisis van 2008, toen de banken hun bedrijfskredieten sterk terugschroefden. “Wij sprongen in het gat dat de banken zelf creëerden,” zegt Vera van Kesteren, managing partner bij Voordegroei. “We werden het alternatief voor veel ondernemers. Maar in de praktijk is er geen sprake van een tegenstelling en zijn we veeleer aanvullend. We zijn een ondernemend alternatief geworden.”

Edwin ten Cate: “De prijs van geld is maar één factor die een ondernemer bij zijn aanvraag in overweging neemt.”

Geen hoofdbrekens

De groei van de non-bancaire financiering is ook gestimuleerd door de lage rente van de voorbije veertien jaar. Geld was goedkoop, omdat de centrale banken het in grote hoeveelheden bijdrukten. Fiscaal conservatieven waarschuwden jaar na jaar voor het inflatiespook, maar het liet zich nooit zien en de dreiging van een Japans scenario (deflatie in combinatie met stagnerende groei) leek veel waarschijnlijker. Geleidelijk trok de conjunctuur weer aan en in de laatste jaren van het voorbije decennium kwam ook de inflatie weer om de hoek kijken, eerst in de vorm van exploderende vastgoedprijzen, daarna in die van torenhoge energieprijzen. De centrale banken hadden geen andere keuze dan het einde te verkondigen van het tijdperk van ‘gratis geld’. Toch hoeven de hogere rentes ons geen hoofdbrekens te bezorgen, vinden de financiers aan tafel. “Er zit hoe dan ook een plafond aan de stijging,” zegt Vera van Kesteren. Edwin ten Cate, directeur franchise bij Credion, relativeert het belang van de stijging met een ander argument: “De prijs van geld is maar één factor die een ondernemer bij zijn aanvraag in overweging neemt, en vergeet niet dat veel ondernemers ook andere tijden hebben meegemaakt. Ik kan me zelf nog herinneren dat de rente op 10% stond. Ook toen werden er kredieten afgesloten en netjes terugbetaald. Bovendien is het verschil tussen de rente die de banken rekenen en de alternatieve financiers nu kleiner geworden. In de zoektocht naar een passende financieringsoplossing voor de ondernemer ervaren wij, dat naast rente, ook flexibiliteit en snelheid belangrijk zijn.” En Henk Beke, crowdfund coach bij Collin Crowdfund, voegt daar aan toe dat andere kostenverhogingen meer impact kunnen hebben dan die van de rente. “Neem het vastgoed, waar de verhoging van de huurgelden voor bedrijfspanden met zes tot soms wel tien procent meer rimpels in het voorhoofd heeft getrokken dan de rente. Van zes naar zeven procent, nee, dat gaat het grote verschil niet maken.”

Frank Reijn: “Een ondernemer kijkt naar wat die investering hem aan winst opbrengt, een particulier naar wat de lening aan maandlasten met zich meebrengt.”

Ondernemers en particulieren

Frank Reijn, partnership manager bij kredietverlener New10, wijst op het belangrijke verschil tussen ondernemers en particulieren. “Een bedrijf leent om te investeren, niet om te consumeren. Een ondernemer kijkt naar wat die investering hem aan winst opbrengt, een particulier naar wat de lening aan maandlasten met zich meebrengt. Het doel is dus verschillend en daarmee ook de ervaring van de renteverhoging. Voor de ondernemer kan een hogere prijs van het geld betekenen dat de return on investment langer duurt, voor de particulier resulteert ze enkel in een verhoging van de vaste lasten, zodat er minder overblijft om te sparen of uit te geven.” Maar via die particuliere omweg kan de renteverhoging natuurlijk wel de consumptie afremmen en zo ook het investeringsklimaat verslechteren. Toch denken de financiers aan tafel dat het effect daarvan gering zal zijn. “Neem de enorme hoeveelheid geld die Nederlanders op spaarrekeningen hebben bijeengebracht,” zegt Vera van Kesteren. “Ondanks de zeer lage spaarrente bedroeg die begin 2021 al driehonderdzestig miljard en is die nu nog eens flink aangegroeid.”

Robert Durieux : “Het MKB heeft kapitaal vooral nodig om in de bedrijfsvoering te investeren, om te vergroenen en te verslimmen.” 

Trackrecord en mensenkennis

 Van buitenaf gezien lijkt de wereld erg te veranderen - door lockdowns en mondiaal onderbroken supplychains, door een oorlog en de daaruit voortvloeiende energiecrisis – maar wie door het tumult heen kijkt en oog heeft voor de onderliggende economische processen, ziet dat de prijzen naar een nieuw evenwicht zoeken en juist die van het geld terugkeert naar een oud niveau. Nog altijd zoekt een enorme hoop geld bovendien naar een redelijk en veilig rendement en nog steeds hebben bedrijven behoefte aan werkkapitaal. “Er zijn overgefinancierde sectoren die door de opklimmende rente en de strengere voorwaarden van partijen als banken meer moeite zullen hebben om aan kapitaal te komen om hun groei te financieren, maar dan denk ik vooral aan deelformules, streamingdiensten en andere onlinebedrijven,” zegt Robert Durieux, Head of Indirect Sales Channels bij Beequip. “Het MKB zal dat niet zo ervaren. Zij hebben het kapitaal vooral nodig om in hun bedrijfsvoering te investeren, om te vergroenen en te verslimmen. Een glazenwasser die investeert in een hoogwerker kan daarmee hogere gebouwen schoonmaken en dus meer en grotere klanten bedienen. Met onze sales & leaseback financiering bieden we een betrouwbare oplossing voor ondernemingen die over eigen machines en materieel beschikken, of die van plan zijn die aan te schaffen. Als non-bancair financierder ben je met assets als onderpand in staat zowel familiebedrijven als starters te financieren.”

Bastiaan van Breugem:  “Wij intermediairs vormen de ogen en de oren van de kredietverlenende partijen.”

Andy Thomas:  “Cijfers op zich zeggen niet alles en cijfers alleen zeggen ook niet alles. Je hebt een adviseur nodig om het verhaal erachter te vertellen.”

Fin-tech

Non-bancaire financieringsbedrijven hebben zich de voorbije jaren kunnen profileren met geavanceerde fin-tech. Ondernemers leveren hun cijfers digitaal aan en met behulp van gesofistikeerde software kan het financieringsbedrijf snel en gedetailleerd beoordelen hoe kansrijk de aanvraag is. Ook grootbanken beschikken over deze fin-tech maar hebben hun werkwijze niet zo rond deze technologie ingericht als de kleinere en flexibeler non-bancaire kredietverleners. “Bij New10 combineren we juist het beste van deze twee werelden”, aldus Frank Reijn. Toch blijft ook bij deze financierders het menselijk element een grote rol spelen. “Ik denk echter dat de menselijke kant zich voor een belangrijk deel in de persoon van de intermediair concentreert,” aldus Bastiaan van Breugem, eigenaar van Financieringsgilde. “Wij vormen de ogen en de oren van de kredietverlenende partijen. Wij hebben aan de voorkant contact met de ondernemer, kunnen hem beoordelen en monitoren maar ook adviseren, tijdens de aanvraag en gedurende de looptijd van de lening.” Dat is ook de aanpak van Andy Thomas,  Partnership Manager bij Capital Box. “Cijfers op zich zeggen niet alles en cijfers alleen zeggen ook niet alles. Je hebt een adviseur nodig om het verhaal erachter te vertellen, de implicaties te verduidelijken.” Volgens Bastiaan van Breusegem zijn de intermediairs dan ook allerminst droge cijferaars: “Je kiest voor deze sector als je een extrovert karakter hebt, graag met mensen werkt en nieuwsgierig bent van aard.” Henk Beke voegt daar aan toe, dat de adviseur ook mensen met elkaar moet verbinden. “Velen van ons hebben, net als ikzelf, in het verleden bij een bank gewerkt. We zijn daar vertrokken toen de bank de rol van de accountmanager begon te veranderen. Die kwam erop neer dat computers meer aanvragen gingen verwerken dan mensen en lokale filialen werden gesloten. In zekere zin vervullen wij nog steeds die traditionele functie, ook wanneer we financieringen gaan stapelen, dus kredieten van diverse partijen met elkaar combineren. Een daarvan kan een bank zijn. Ook nu we niet meer in dienst zijn van een bank, zijn de contacten met die sector erg goed gebleven.” “Helemaal eens”, vult Edwin ten Cate aan, “Verbinding zoeken in het lokale netwerk en met de ondernemer dezelfde taal spreken.” Niet voor niets is een intermediair van Credion op slechts 15 minuten rijden gevestigd.

Henk Beke:  “Velen van ons hebben in het verleden bij een bank gewerkt. We zijn daar vertrokken toen de bank de rol van de accountmanager begon te veranderen. In zekere zin vervullen wij nog steeds die traditionele functie.”

Volwassen markt

De markt voor bedrijfsfinancieringen is anno 2023 anders georganiseerd dan anno 2009. Precies daarom vindt Vera van Kesteren het gebruik van de term ‘alternatieve’ financiering niet meer op zijn plaats. “Het zijn volwassen en gedegen partijen die de markt voor non-bancaire financiering nu domineren. We werken bovendien zo vaak samen met andere partijen en andere grote kapitaalverstrekkers, zoals pensioenfondsen en verzekeraars, dat je kunt zeggen dat we samen, groot en klein, de motor van het MKB gesmeerd houden. We hebben dit non-bancair financieren niet in Nederland uitgevonden, dat is in de VS gebeurd, maar na het Verenigd Koninkrijk zijn wij wel een van de eerste nationale markten hiervoor geworden.” Andy Thomas van CapitalBox vult aan dat het goed is om te zien dat de financiële sector niet stilzit en samenwerkt, er is behoefte aan veel meer passende mogelijkheden. “Wij verstrekken nog steeds als een van de weinigen blanco financiering en zijn daardoor mooi stapelbaar met andere financiers.”

Evenwicht

Kredietverleners kenmerken zich door een evenwichtige kijk op de kansen van een bedrijf. Ze zien kansen en risico’s en als de laatste overheersen zal de aanvraag met een ‘nee’ worden beoordeeld. Die microkijk kunnen ze ook op macroniveau aanwenden en uit deze samenkomst komt een conclusie die weliswaar niets over uw individuele onderneming zegt maar wel iets over de BV Nederland. De onrust over inflatie, stijgende rentevoeten en economische sancties is geen storm in een glas water maar evenmin een orkaan boven land. De prijs van het geld heeft ook de functie van peilstok. Als het inflationair echt uit de hand loopt, stijgt ze tot ongekende hoogte, maar nu ze zal stabiliseren op een niveau dat we in de jaren vóór de financiële crisis van 2008 als normaal hadden bestempeld, kunnen we beter concluderen dat we langzaam maar zeker ook in andere opzichten terug zullen keren naar een wereld die ons vertrouwd moet aandoen. In die wereld zal de behoefte aan kapitaal groot blijven en zullen ondernemers de weg naar de non-bancaire financierders blijven vinden.  

Tekst: Jeroen Kuypers/Fotografie: Ruud Voest

Interessant artikel? Deel het: