De economische vitaliteit van Zeeland

6 maart 2017 11:36

Bij Rabobank Oosterschelde werd door een aantal specialisten druk gefilosofeerd over onderwerpen als de economische vitaliteit van Zeeland en de ontwikkeling van virtualisering binnen de financiële en juridische dienstverlening. Of de problematiek van uittredende ondernemers in Zeeland. Welke rol kunnen financiële en juridische dienstverleners vervullen om bedrijfsoverdrachten succesvol te laten verlopen?

Binnen de financiële dienstverlening is er een verschuiving van eenvoudig/standaardmatig werk naar hoogwaardig analytisch en adviserend werk. Hoe trekken we in Zeeland het juiste hoogopgeleide talent aan en behouden we Zeeuwse studenten zodat de dienstverlening op peil blijft? Het belang van samenwerken en innovatie in de hedendaagse kenniseconomie. Hoe waarborg je als dienstverlener dat de cliënt de juiste kennis kan worden geboden? Hoe bouw je een betrouwbaar netwerk van kennispartners om dit te waarborgen? Welke impact heeft (veranderende) wet- en regelgeving op prijs en kwaliteit van dienstverlening. Zijn al die regels wel zo effectief? Merken we ook in Zeeland dat de economie daadwerkelijk aantrekt? Is bijvoorbeeld in het notariaat merkbaar dat onroerend goed en ondernemingsrecht zaken weer toenemen? De hypotheekrente is historisch laag. Ondanks een lichte stijging lijkt de zeer lage rente voort te duren om de aantrekkende woningmarkt en de economische groei niet te verstoren. Advisering, mediation en schikking worden steeds belangrijker in de advocatuur, ter voorkoming van kostbare en tijdrovende juridische procedures. Toegenomen belang van ‘klare taal’ en moderne communicatiemiddelen in de advocatuur en het notariaat, ondanks het feit dat juridische zaken vaak complex zijn. Grensoverschrijdende aspecten. Belang van het Belgische achterland voor de Zeeuwse economie. Steeds meer Belgen vestigen zich in Zeeuws-Vlaanderen vanwege lagere grondprijzen, goedkopere woningen, hypotheekrenteaftrek, lagere overdrachtsbelasting en lagere notariskosten. Zo maar een greep uit het aantal onderwerpen dat ter tafel kwam.

Welkomstwoord

Ad de Korte, directievoorzitter van Rabobank Oosterschelde, feliciteerde in zijn welkomstwoord de jarige Cees van Liere. De burgemeester in ruste liet de aanwezigen op cryptische wijze in het ongewisse over zijn leeftijd. “Als ik bij de rotonde Goes binnenrijdt kan ik verschillende afslagen nemen. Zo is het ook met het leven. Ik heb diverse afslagen genomen, maar de laatste probeer ik zo lang mogelijk uit te stellen”, zei Van Liere.

Afspiegeling

Gastheer De Korte ziet de bedrijfsvoering als een afspiegeling van de maatschappij. “In 2014 was er weinig optimisme over de economie, met somberheid over werk en koopkracht tot gevolg. In 2015 was er al een beter gevoel en in 2016 was er daadwerkelijk in vele sectoren een verbetering te zien. Soms een verbetering van resultaat, soms vooral meer werk dat niet altijd een stijging van de marges laat zien. Het begin is er echter. Onze balans is een spiegel van datgene wat in de maatschappij gebeurt. Dat genereert nieuwe business. Binnen de aangescherpte wet- en regelgeving stellen we financiële middelen voor de markt beschikbaar. Bijvoorbeeld in het kader van een bedrijfsoverdracht. Als er ook risicodragend kapitaal nodig is, kan een financieringsmix van bancair krediet met alternatieve financieringsbronnen de helpende hand bieden.”

Bedrijfsoverdracht

De noodzaak van kwalitatieve overnames wordt alleen maar groter, vanwege de uittredende naoorlogse generatie. Cijfers wijzen uit dat binnen nu en drie jaar ongeveer duizend ondernemers in Zeeland hun bedrijf willen overdragen. Een aanzienlijk deel daarvan kampt echter met opvolgingsproblemen. Bovendien zijn bedrijfsovernames meestal gecompliceerde processen. Uit onderzoek blijkt dat men veel beter een bedrijf kan overnemen dan starten. Na drie jaar is een derde van de starters gestopt, terwijl na vijf jaar negentig procent van de overnemers nog actief is en tachtig procent van de bedrijven na overname gegroeid is.

Financieringsaanvragen

Door de voortschrijdende digitalisering wordt het aantal kantoren van Rabobank Oosterschelde teruggebracht tot drie: Goes, Zierikzee en Tholen. “We blijven echter dichtbij en betrokken om een bijdrage te leveren aan de economische vitaliteit van onze regio. Wij zijn zichtbaar en aanspreekbaar daar waar ook onze klanten zijn. We werken vanuit de marktteams Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland en Tholen. Met voor zover mogelijk medewerkers die wonen en werken in hun marktgebied”, aldus Alex de Fouw, directeur Bedrijven bij Rabobank Oosterschelde. Financieringsaanvragen voor de zakelijke markt kunnen tot 1 miljoen euro digitaal worden aangevraagd, met de belofte van de bank om binnen 24 uur aan te geven of de aanvraag al dan niet kansrijk is. “Ik ging ervan uit dat enige gewenning voor de mkb-markt noodzakelijk zou zijn, maar in 2016 zijn maar liefst 60 procent van de kredietaanvragen virtueel ingediend. Ondanks de enorme toename van de virtuele dienstverlening staan wij op de sleutelmomenten klaar met 150 medewerkers. Een groot verschil met onze concurrenten”, verklaart verklaart Alex de Fouw.

Data-analyse

“Data-analyse heeft de toekomst”, onderstreept Gertjan Spijk, accountant-ondernemer bij WEA Zuidwest. Het is een accountantskantoor dat vooroploopt op het gebied van digitalisering. “Via ons online portal Joost verzamelen en verrijken wij voortdurend zowel financiële als niet-financiële data. Onze online boekhouder brengt je prestaties continu in kaart en kijkt of deze overeenkomen met de gezamenlijk opgestelde begroting. Het verleden staat vast. Je kunt er hooguit van leren, maar niks aan veranderen. Vandaar dat wij de Volgend Jaarrekening hebben geïntroduceerd als alternatief voor de traditionele jaarrekening”, aldus Gertjan Spijk. Hoewel de advocatuur en het notariaat van oudsher vrij conventionele bolwerken zijn, bemerken ook advocaat Jaap de Jonge en de notarissen Annelies Wooldrik en Mark Stolker duidelijke verschuivingen vanwege de technologische ontwikkelingen. “Vroeger gingen er hele zakken per post weg bij ons. Tegenwoordig verloopt 90 procent van de contacten niet meer per brief maar digitaal. Eer je vroeger een reactie kreeg per post was je al een week verder. Per e-mail krijg je vaak al een uur later een reactie. Het werkt niet alleen veel sneller, maar ook efficiënter”, vertelt Jaap de Jonge.

Face to face

“De digitalisering biedt ook in het notariaat veel voordelen, maar anderzijds roept een mail met een vraag vaak een wedervraag op. In een persoonlijk gesprek is alles veel duidelijker”, aldus Mark Stolker. “Wij spreken klare taal en weten precies wat er speelt in de wereld, de echte én de virtuele. Zo kun je bij ons zelfs terecht voor een social media testament”, legt Annelies Wooldrik van De Zeeuwse Alliantie uit. De maatschap maakt deel uit van Netwerknotarissen, een samenwerkingsverband van 150 notariskantoren in Nederland. Het is in feite een enorme digitale kennisbank. “Bij complexe zaken kun je het beste face-to-facegesprekken voeren”, beklemtoont Alex de Fouw. “We leven in feite in twee werelden. Je kunt best veel digitaal afwikkelen, maar tegelijkertijd is in veel gevallen persoonlijk contact met de cliënt essentieel”, aldus Jaap de Jonge, voormalig Deken van de Orde van Advocaten in het Arrondissement Zeeland.

Grensoverschrijdend

Bedrijven die innoveren, verduurzamen én over de eigen grenzen heen durven te kijken maken vaak een flinke groei door. “Als voorzitter van Grenspark de Zoom – Kalmthoutse Heide, maak ik deel uit van de Beheerraad van BASF in Antwerpen. Dat concern is een joint venture aangegaan met Dow Chemical op de site in Antwerpen voor bepaalde petrochemische activiteiten. Door Evides wordt BASF voorzien van (oppervlakte) water uit de Biesbosch voor haar productie. Dankzij deze grensoverschrijdende samenwerking is het petrochemisch concern erin geslaagd om het drinkwaterverbruik sterk terug te dringen”, merkt Cees van Liere op. Als voorzitter van Food Delta Zeeland, Zeker Zeeuws en de Nederlandse Oestervereniging wijst hij ook op de sector recreatie & toerisme als belangrijke groeisector voor Zeeland. “Zowel de Vlamingen als de Oosterburen weten ons goed te vinden. Dat blijkt wel uit het aantal overnachtingen in hotels en campings. En België is ook de belangrijkste afzetmarkt voor Zilte Zeeuwse Zaligheden als de oester, de kreeft en de mossel.”

Beleving

Gertjan Spijk benadrukt dat er in Zeeland veel meer mogelijkheden zijn op het gebied van de vrijetijdseconomie. Daarvoor is een kwaliteitsslag noodzakelijk. “Het draait tegenwoordig allemaal om beleving. Het proef & beleef pallet kan verbreed worden door te investeren in extra voorzieningen, en in de aantrekkingskracht van dorpen en steden, winkels en horeca.” De Zeeuwse Alliantie weet zich mede door haar schaalgrootte te onderscheiden met grote recreatieprojecten. “In deze niche zijn we gespecialiseerd. In de sector recreatie & toerisme draaiden we zelfs in de crisisjaren goed”, aldus Annelies Wooldrik. Ook notariskantoor Stolker is in de afgelopen jaren verder door blijven groeien. “We merken dat de economie aantrekt, met investeringen door zowel startende als bestaande ondernemers. Daarbij helpt natuurlijk de historisch lage rentestand”, zegt Mark Stolker. «

Tekst: Henk van de Voorde / Fotografie: Oscar van Beest

Interessant artikel? Deel het: