Circulariteit biedt kansen

30 juni 2022 08:41

• Duurzaamheid & Innovatie

“Een circulaire economie kan je niet alleen bedenken, samen wel”

Schaarste van grondstoffen, stijgende prijzen, stikstof problematiek, klimaatopgaven, vermindering van afval zijn uitdagingen van deze tijd. Circulariteit biedt hiervoor kansen, maar dat kan alleen als krachten gebundeld worden en we samen aan de slag gaan.

Een gat in je trui, de remmen van je fiets kapot of het glas van je smartphone gebarsten. Wat doe je dan? Vaak heb je te weinig tijd of energie om er achteraan te gaan om het te (laten) repareren. Via internet is zo een nieuwe besteld. Daarnaast willen we ook gezonde gebouwen om fijn in te kunnen wonen en werken, mooie natuurgebieden om te recreëren en frisse schone lucht. We willen het allemaal. Dit gaat echter niet meer samen. Nederland gebruikt al drie keer zo veel grondstoffen als onze aarde aan kan. Niet alleen zorgt dit voor uitputting van hulpbronnen maar ook voor vervuiling van onze leefomgeving en afbreuk van onze ecosystemen. Dit is de laatste jaren al steeds meer zichtbaar geworden en daarom zijn er akkoorden voor afgesloten om het op te lossen en allerlei transitieprogramma’s gestart. Circulaire economie biedt kansen om deze uitdagingen op te pakken en ons naar een toekomstbestendige leefomgeving te brengen. De circulaire economie waar wij de waarde van grondstoffen en producten zolang mogelijk zo hoog mogelijk houden, waarin wij gezonde financiële resultaten halen en wij duurzaam zijn.

Een circulaire economie kan je niet alleen bedenken, samen wel. We zullen oude patronen en tradities moeten doorbreken, nieuwe concepten en producten ontwikkelen en onderzoeken waar we de grondstofketens kunnen verkorten. Die samenwerking moet op elk niveau, micro, meso en macro.

Hoe biedt circulariteit hier kansen?

De huidige grondstofcrisis dwingt ondernemers om hun grondstofgebruik onder de loep te nemen en te kijken waar eventuele veranderingen aangebracht kunnen worden. Niet alleen de beschikbaarheid van grondstoffen maar ook het gebrek aan containers voor vervoer zorgen voor die prijsstijging. Daarnaast wordt vanuit de overheid steeds meer eisen aan bepaalde grondstoffen gesteld. Zo is de bouw nu al vaak verplicht een gedeelte van de materialen uit gebruikte materialen te halen. Vanuit circulariteit wordt nu veel onderzoek gedaan naar hergebruik van grondstoffen, grondstoffen vanuit lokale ketens of vervangende, nieuwe wel beschikbare grondstoffen.

Circulariteit kan ook een bijdrage leveren aan de oplossing van de klimaat- en stikstofopgave. De R-ladder is een belangrijk instrument om activiteiten en innovaties op circulariteit te meten. Hoe hoger een strategie of beleidsmaatregel op de R-ladder staat, hoe circulairder de uitkomst zal zijn. De ladder kent zes stappen: refuse/rethink, reduce, re-use, repair, recycle en recover. In zijn algemeenheid geldt dat een hogere strategie op de R-ladder zorgt voor lagere broeikasgasemissies omdat materiaalstromen langer in de keten blijven en winning, transport en verwerking van primaire grondstoffen wordt vermeden.

De stikstofopgave legt veel bouwprojecten stil. Het prefabriceren van bouwelementen die op de bouwplaats alleen gemonteerd hoeven te worden verkort de bouwperiode. Zeker als we daarbij kiezen voor zoveel mogelijk natuurlijke duurzame bouwmaterialen die bij einde levensduur van het gebouw hergebruikt kunnen worden. Door het productieproces naar de fabriek te verplaatsen en op de bouwlocatie de elementen en onderdelen alleen nog te monteren wordt de uitstoot van stikstof fors beperkt. Voor het hergebruik van materialen is een fabrieksmatige aanpak vaak noodzakelijk om ze optimaal te kunnen benutten. In dezelfde fabriek worden ook de nieuwe bouwelementen gemaakt die kant en klaar naar de bouw gaan om gemonteerd te worden. Ook in de agrarische sector kan circulariteit de vermindering van de uitstoot van stikstof bevorderen. Met de Stal van de Toekomst worden voedsel en mest ketens gesloten en daalt de stikstofuitstoot met minstens 75%.

Hoe kan je die kans pakken?

In Oost Nederland zijn we volop bezig om de slag te maken naar een circulaire economie. Vanuit onze rol als Valleybureau voor de provincie Gelderland, ondersteunt Kiemt bedrijven en instellingen om de transitie naar circulaire economie te maken. Dit doen we vanuit de samenwerking met onze partners, het CIRCLES netwerk, het BOOST CESI ON programma (circulaire maakindustrie), het Lifeport Circular Lab, Vitale Vakantieparken, Orion (startup programma), lectoraten en nog vele kleinschalige samenwerkingen. Vanuit deze samenwerkingen worden verschillende instrumenten aangeboden om een stap te zetten in de circulaire economie.

Ben je nog niet zo bekend met circulaire economie en wil je weten wat voor mogelijkheden er zijn voor je bedrijf? Dan zijn er scans in alle vormen en mate die je daarvoor een inzicht kunnen geven. Deze scans worden aangeboden door verschillende partijen aangeboden.

Heb je al een duidelijk circulair vraagstuk? Dan zijn er verschillende mogelijkheden voor je. Vanaf begin juni is de CIRCO hub Oost-Nederland actief die CIRCO tracks organiseert. De hub ondersteunt bedrijven in provincie Gelderland en provincie Overijssel in de transitie naar de circulaire economie. Kiemt is de partner voor Gelderland en Oost NL voor Overijssel. Samen met de partners in de regio vormen wij de CIRCO Hub Oost-Nederland. Met behulp van CIRCO Tracks willen we Gelderse en Overijsselse startups, scale ups en MKB’ers stimuleren om aan de slag te gaan met het (her)ontwerpen van een circulair product of dienst en businessmodel met de CIRCO methodiek. De CIRCO Track is een 3-daags programma waarin je praktisch kennismaakt met de mogelijkheden van circulair ontwerpen en ondernemen. Je gaat gericht aan de slag samen met een bedrijf uit jouw keten (leverancier, aannemer, installateur, fabrikant) en met een gerichte bedrijfscase. Je wordt op weg geholpen in het ontwerpproces met kennis, tools en inspirerende interactie met andere bedrijven en ontwerpers. Zo worden samen nieuwe kansen ontdekt en wordt circulaire business in gang gezet.

Ook kan je je vraagstuk aanmelden voor een challenge van het project Circulaire Fabrieken, speciaal voor bedrijven uit de maakindustrie. Studenten, kennisexperts en innovatieve mkb-bedrijven werkten samen aan het oplossen van een circulair vraagstuk van een van de challengebedrijven. Dat resulteert in nieuwe oplossingsrichtingen, waarnaar vervolgonderzoek gedaan gaat worden. Vanuit de verschillende kennisinstellingen, zoals HAN University of Applied Sciences, worden mogelijkheden geboden om studenten en lectoren te laten werken aan jullie circulaire vraagstukken. Vanuit challenges, projecten en stages kunnen studenten een flinke eerste stap zetten in de oplossing van je probleem. Daarnaast ondersteunen regionale circulaire living labs bedrijven bij het opzetten van projecten.

Dit is nog maar een kleine greep aan de ondersteuning mogelijkheden die er zijn voor ondernemers. Middels kennisdelingsbijeenkomsten proberen we mooie voorbeelden te laten zien, zoals de Oost Nederland uitgelicht bij CIRTEX, een ketenproject rond circulaire textiel in Rivierenland. Mocht je verder geholpen willen worden en vragen hebben over welk traject nu het best past, neem dan gerust contact met ons op en we helpen je verder.

Franske van Duuren | Directeur en programmamanager circulaire economie Kiemt

Kiemt
Westervoortsedijk 73
Gebouw LB 6827 AV Arnhem
Telefoon 026- 446 1469
E-mail info@kiemt.nl
www.kiemt.nl

Interessant artikel? Deel het: