CFO, hoe gaat u om met de wet DBA?

31 januari 2025 15:50

• Financieel & Juridisch

De wet DBA houdt de gemoederen behoorlijk bezig. Op internet buitelt men over elkaar heen om duiding te geven aan de wijzigingen in de handhaving van de wet DBA en de opvolger, de wet Verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden (wet VBAR). Vaak gaat dit vooral over de impact voor de opdrachtgever, opdrachtnemer en mogelijke tussenpartijen. Maar deze wetgeving heeft ook gevolgen voor uw compliance en risicomanagement, strategisch personeelsplan, personeelskosten en financiële processen. Ook u als CFO hebt een rol in de naleving van de wet DBA en wet VBAR. Hoe gaat u hiermee om binnen uw organisatie?

Naleving van wet- en regelgeving

Compliance is vaak samen met risicomanagement onderdeel van de portefeuille van de CFO. Sinds de invoering van de NV NOCLAR geldt dit in nog strengere mate voor een CFO die ook de titel registeraccountant (RA) draagt. Hoe is de naleving van wet- en regelgeving geborgd in uw organisatie? Zitten hier risico’s aan, dan kunt u de kans op en omvang van deze risico’s inschatten. U bent ook de aangewezen persoon om beheersingsmaatregelen in gang te zetten en eventueel financiële voorzieningen te treffen.

Wees helder hierover naar uw collega’s. Kunt u samen komen tot passende interne beheersing op de aanwezige risico’s? En is hiervoor herijking van beleid nodig?

Strategisch personeelsplan

De aanpak van schijnzelfstandigheid is vooral gericht op probleemgevallen met een hoog risicoprofiel, zoals gedwongen zelfstandigheid, onderbetaling, evidente schijnzelfstandigen en arbeidsmigratieconstructies. Toch bestaat de kans dat er breder gekeken gaat worden. Via de Belastingdienst zet de overheid een beweging in naar minder zelfstandigen en meer medewerkers in loondienst. Daarmee staat uw organisatie voor de uitdaging om de huidige en gewenste situatie samen te brengen in een concreet plan van aanpak voor uw personeelsbeleid. Het opstellen van een meerjarig strategisch personeelsplan ligt in eerste instantie bij de HR-manager. Voor goede en zorgvuldige besluitvorming zijn een financiële doorrekening en meerjarenprognose echter onmisbaar. Is er op bestuurlijk niveau voldoende aandacht voor de financiële implicaties van de wet DBA en de wet VBAR?

Prijskaartje van loondienst versus zelfstandig ondernemer (zzp’er)

Het algemene geluid is dat loondienst goedkoper is dan inhuur van een zzp’er. Maar is dat echt zo? Houd bij de analyse van het prijskaartje van loondienst versus zzp onder meer rekening met de volgende aspecten:

• Ziekte: bij loondienst draagt de werkgever de kosten in geval van ziekte, een zzp’er draagt dit risico zelf.
• Vakantie en verlof: bij loondienst draagt de werkgever de kosten van vakantie en verlof inclusief eventuele bijzonder-verlofregelingen, een zzp’er wordt betaald voor gewerkte uren.
• Werkgeverslasten: de werkgever draagt de pensioen- en sociale lasten van de werknemer. Bij tijdelijke dienstverbanden zijn deze lasten hoger dan bij een vast dienstverband. Een zzp’er is zelf verantwoordelijk voor het afdragen van loonheffing en het regelen van pensioen.
• Transitieregelingen: bij uitdiensttreding van personeel betaalt de werkgever bij zowel vast als tijdelijk dienstverband een transitievergoeding. Dit geldt niet voor een zzp’er.
• Tariefstelling: het uurtarief van een zzp’er is niet één op één te vergelijken met dat van een medewerker in loondienst. Want hoe zit het met de productiviteit, deskundigheid en intrinsieke betrokkenheid bij de organisatie van beiden? Wat is de (financiële) impact op de organisatie als u die mede in ogenschouw neemt?

Als CFO heeft u een belangrijke rol het analyseren van de effectiviteit van de uitgaven in samenhang met de begrote en geplande organisatiedoelen. Deze rol komt tot uiting in de interne planning- & controlcyclus. Voor (financiële) inzichten op de korte en langere termijn is zorgvuldige analyse van financiële gevolgen van inhoudelijke wijzigingen in het personeelsbestand van groot belang. Zo krijgt u zicht op de impact voor uw organisatie. Biedt uw huidige planning- & controlcyclus voldoende basis om deze analyses uit te voeren?

Financiële processen

Grootschalige omzetting van zzp’ers naar loondienst heeft forse impact op uw administratieve processen, waaronder ook afsluitingsprocessen. Dat vraagt aandacht van u voor tijdige verwerking bij HR/salarisadministratie, juiste afgrenzing van zzp’ers (ontvangen facturen), de impact op balansposten en aanpassing van uw prognoses. Ook is alertheid geboden bij het opmaken van de (meerjaren)begroting. Kan uw financiële afdeling dit oppakken samen met HR/salarisadministratie? Wat voor interventie vraagt dit vanuit uw rol als CFO?

Welke impact herkent u?

De impact van de ontwikkelingen rond de wet DBA gaat verder dan de afweging tussen loondienst of zelfstandig ondernemer (zzp’er). Als CFO heeft u hierbij een belangrijke rol. In de uitgebreide blog op de website van CFO Capabel vindt u meer vragen en aandachtspunten.

Als ervaren CFO en coach van andere CFO’s help ik u graag inzicht krijgen in de gevolgen van de wet DBA en wet VBAR voor uw organisatie. Meer weten? Neem contact op met Rebecca Hendriksen-Stokman, partner CFO Capabel.

Interessant artikel? Deel het: