PSA, het grootste arbeidsrisico dat (deels) te voorkomen is
20 juni 2022 10:15
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) is al jaren het belangrijkste arbeidsrisico. Een derde deel van het langdurige verzuim heeft een psychische oorzaak. Wat is psychosociale arbeidsbelasting en wat kan je eraan doen?
Wat is psychosociale arbeidsbelasting?
Kortgezegd vallen onder psychosociale arbeidsbelasting alle factoren die op het werk stress kunnen veroorzaken. De omgang met je collega’s, leerlingen, klanten, cliënten en patiënten kunnen veel invloed hebben op hoe je je voelt. Zeker als er sprake is van ongewenst gedrag op het werk zoals pesten, discriminatie, of seksuele intimidatie, maar ook een hoge werkdruk. Dit zijn allemaal vormen van PSA. PSA is verantwoordelijk voor 20% van de totale werk gerelateerde ziektelast.
Vormen van ongewenst gedrag
Er zijn veel determinanten te noemen van PSA. We behandelen de grootsten hieronder.
Pesten en discriminatie op het werk
Pesten door leidinggevenden of collega’s komt relatief veel voor. Uit onderzoek van het Ministerie van Volksgezondheid blijkt dat bijna 7% van het aantal werkenden in Nederland gepest wordt. Ook verzuimt bijna 15% van de werknemers die aangeven (zeer) vaak gepest te worden door leidinggevenden of collega’s. Daarnaast heeft de helft van alle discriminatie klachten die binnenkomen bij het College voor de Rechten van de Mens, te maken met werk. De consequenties voor de gepeste en gediscrimineerde medewerker is ernstig. Het maakt je letterlijk ziek.
Slachtoffers voelen zich machteloos, verliezen hun zelfvertrouwen en de drempel om naar werk te gaan wordt steeds groter. Ze kunnen slaapproblemen ontwikkelen en hun waardigheid en integriteit wordt beschadigd. Uiteindelijk melden ze zich ziek. Het pestgedrag kan er zelfs toe leiden dat de werknemer uitvalt met een burn-out. Een werknemer met een burn-out is gemiddeld 290 dagen niet inzetbaar. Hoog tijd om stress en psychische klachten vroegtijdig te herkennen en aan te pakken.
Werkdruk
Voor zowel hoge taakeisen als lage autonomie is er ruim bewijs ontwikkeld dat het de kans op PSA vergroot. Wanneer iemand met plezier werkt en gemotiveerd is, haalt hij energie uit zijn werk. Ervaart de werknemer werkstress, bijvoorbeeld door een te hoge werkdruk, dan neemt de kans op verzuim toe. Van al het langdurend psychisch verzuim, valt een kwart van de werknemers uit door stress.
Seksuele intimidatie
Seksuele intimidatie is afgelopen jaar niet onopgemerkt gebleven door de media. Er is geen ontkomen meer aan: seksuele intimidatie komt anno 2022 nog te vaak voor. Ook op de werkvloer. “Zo’n 16% van de Nederlanders heeft te maken met seksuele intimidatie op het werk” aldus FNV.
De gevolgen van seksuele intimidatie zijn vergelijkbaar met die van pesten en discriminatie. Het tast de waardigheid en integriteit aan en het heeft enorme gevolgen op het mentale welzijn van het slachtoffer. Uiteindelijk meldt het slachtoffer zich ziek en kan er sprake zijn van langdurig verzuim. Zelfs arbeidsongeschiktheid is een gevolg van seksuele intimidatie.
Wij namen onlangs twee interessante podcasts op over seksuele intimidatie. Bij het tweede deel schoven er ook dames bij ons aan tafel. Want hoe ga je nou om met seksuele intimidatie op het werk? En hoe wordt dit door deze dames ervaren? Luister ze hier
Wie heeft er een verhoogde kans op PSA?
Bepaalde groepen mensen hebben een hogere kans op PSA. Dit zijn: vrouwen, lager opgeleiden, dertigers, oudere werkenden, alleenstaanden en personen met een migratieachtergrond. Deze verhoogde kans betekent niet dat deze personen gevoeliger zijn voor PSA, maar vooral dat deze groepen vaker te maken hebben met risicofactoren voor PSA.
PSA-beleid
Psychosociale arbeidsbelasting is in artikel 1 van de Arbowet gedefinieerd. Als werkgever is het je plicht om grensoverschrijdend gedrag en werkdruk zo veel mogelijk te voorkomen. De aanpak van ongewenste situaties leg je vast in een PSA-beleid. Dit beleid is zelf vorm te geven, maar ook in samenwerking met Probaat.
Investeren in de mentale gezondheid in jouw organisatie? Neem eens contact met ons op!
Probaat | Werkgeluk door eenvoud
Euvelgunnerweg 25A
9723 CV Groningen
Tel. 050-2340700
E-mail vraag@probaat.nu
Reacties op dit artikel
Reactie plaatsen? Log in met uw account.