70 jaar semiconductors in Nijmegen

27 juni 2023 11:10

• Bedrijfsreportages

“Het proces om op eigen benen te leren staan is begonnen onder de vlag van Philips Semiconductors”

Op 25 mei was er groot feest bij NXP Semiconductors in Nijmegen. Er vielen liefst twee bijzondere momenten samen: het bezoek van koningin Máxima en de viering van de mijlpaal dat Philips 70 jaar geleden in Nijmegen startte met de productie van halfgeleiders.

Het bedrijfsbezoek van koningin Máxima vond plaats ter ere van het winnen van de Koning Willem I Prijs door NXP Semiconductors in 2022. Het bedrijf organiseerde een hele reeks van events op deze bijzondere dag, waaronder een Innovation Day voor alle medewerkers in Nederland en demonstraties van studententeams die NXP sponsort zoals het Solar Team Eindhoven en het raceteam InMotion.

Jean Schreurs, directeur NXP Semiconductors Nederland, geniet nog na. “Het was een fantastische dag. We hadden 33 technische posteropstellingen met innovaties van medewerkers en 8 demo’s die zichtbaar maken hoe onze chips de wereld van morgen gaan veranderen. Onze chips zie je namelijk normaliter niet, ze zijn in apparaten verwerkt waarin ze essentieel zijn voor specifieke toepassingen, zoals betalen met je smartphone of een chip in je rijbewijs.”

Hij noemt enkele voorbeelden van chiptechnologie die NXP ontwikkelt en produceert. “Denk aan ADAS, een rijhulpsysteem bestaande uit (parkeer)sensoren, verkeersbordherkenning, (achteruitrij)camera’s en radar etc. Dat soort systemen gebruiken onze chips. Een ander voorbeeld is Ultra White Band, een soort van wifi ‘on steriods’, die de locatie van een object in de ruimte uiterst nauwkeurig kan bepalen. Het wordt toegepast in de auto-industrie, maar ook in de zorg en Internet of Things. Ook hier zijn onze semiconductors cruciaal.”

Gerelateerd aan de zorg ontwerpt en maakt NXP chips voor röntgenapparatuur, waardoor scherpere beelden ontstaan en minder straling nodig is. Op het gebied van batterij-management produceert het bedrijf slimme chips, waarmee de efficiency van laden en gebruik sterk wordt verbeterd. Ook in onze directe leefomgeving zijn de NXP-chips overal aanwezig: in ons paspoort, laptops en huishoudelijke apparaten. Dat geldt ook voor de chip die betalen met de smartphone mogelijk maakt. En verder zijn de NXP-chips te vinden in industriële toepassingen: in machines en robots.

De geschiedenis

70 jaar semiconductors in Nijmegen rechtvaardigt een duik in de geschiedenis. We schrijven 1953, de periode van de wederopbouw. Philips vestigt zich in Nijmegen en start in het gebouw van de Twentsche Bank aan de Mariënburg met de productie van halfgeleiders. Het is voorlopige huisvesting, in 1955 verhuist Philips naar een nieuw gebouw aan de huidige Nieuwe Dukenburgseweg. Tevens koopt Philips het Thermion gebouw in Lent, waar de productie van germanium en silicium plaatsvindt, de basis voor halfgeleiders. Deze locatie blijft tot in 1984 produceren. De site aan de Nieuwe Dukenburgseweg is dan inmiddels gegroeid naar zo’n 25 gebouwen met 5000 medewerkers rond de eeuwwisseling.

“In de jaren zeventig behoort Philips tot de wereldtop met de productie van halfgeleiders. Die zijn bestemd voor de eigen televisies, radio’s, en andere consumentenproducten die het concern ontwikkelt en maakt”, vertelt Schreurs. “Philips is in die tijd een wereld op zichzelf.”

In de jaren tachtig verschijnt nieuwe chiptechnologie aan de horizon: cmos. In dezelfde periode begint in Nijmegen de bouw van de ‘kathedraal’, een fabriek in de vorm van een chip die in 1988 wordt geopend. Drie jaar later ontstaat na een reorganisatie Philips Semiconductors om de forse groei van halfgeleideractiviteiten bij te benen.

Het is een succes met een keerzijde, want Philips verkeert inmiddels financieel in zwaar weer. Met Operatie Centurion volgt een ongekende sanering: stapsgewijs wordt het conglomeraat Philips ontvlochten. Op het halfgeleider-front is er niettemin succes; in 1998 bouwen Philips Semiconductors en de Taiwanese chipfabrikant TSMC in Singapore de semiconductor foundry SSMC als joint venture. Hiervan is NXP ook nu nog mede-eigenaar. In 1999 neemt Philips Semiconductors het Amerikaanse VLSI Technology over, en dat is een forse schaalvergroting.

Philips Semiconductors draait zo goed dat de fabriek in Nijmegen wordt uitgebreid. Het succes is mede te danken aan de ontwerpexpertise en procestechnologie die inmiddels is ontwikkeld. Een ander deel van de groei ligt in samenwerking met het Franse STMicroelectronics en het Amerikaanse Freescale. De samen ontwikkelde technologie wordt in Nijmegen in productie genomen.

Najaar 2006 wordt Philips Semiconductors verzelfstandigd onder de naam NXP Semiconductors. “Economisch was de ontvlechting onontkoombaar”, oordeelt Schreurs. “Gevoelsmatig was het een ‘verlies’. De Philips ‘familie’ waar generaties werknemers in waren opgegroeid viel uiteen. Tegelijk was het een eerste en belangrijke stap op de weg naar het huidige succes van NXP Semiconductors.”

Op eigen benen

“Het proces om op eigen benen te leren staan is begonnen onder de vlag van Philips Semiconductors. Na de verzelfstandiging in 2006 gingen we aan de slag met durf, daadkracht, doorzettingsvermogen, duurzaamheid en innovatie als leidraad – zoals de Koning Willem I Prijs die benoemt. Onze focus daarbij: we richten ons op die deelgebieden in halfgeleiders waar we vijftig procent meer kunnen groeien dan de nummer twee op dat gebied. Een vereiste om de hoge investeringen ook terug te verdienen.”

Die deelgebieden zijn de auto-industrie, industriële toepassingen & Internet of Things, mobiele toepassingen en communicatie-infrastructuur. Met productiefaciliteiten in Azië, de VS en Nederland, en wereldwijd meer dan 30 research en development centra is NXP uitgegroeid tot een wereldspeler in chiptechnologie. In totaal werken er ongeveer 34.500 mensen bij het bedrijf, waarvan 700 in Eindhoven, waar ook het internationale hoofdkantoor is gevestigd, 50 in Delft, en 2000 in Nijmegen. Hier is NXP de grootste particuliere werkgever. “Was het oude Philips een wereld op zichzelf, NXP haalt de buitenwereld binnen”, aldus Schreurs. “Er werken hier 61 nationaliteiten. Dat geeft een eigen dynamiek en leidt tot nieuwe zienswijzen en perspectieven.” Naast focus is samenwerking en kennis belangrijk voor succes. “Samen met partners in de branche en universiteiten, hbo- en mbo-opleiders houden we de kennis en innovatiekracht op peil evenals de instroom van gekwalificeerde mensen. We zijn permanent op zoek naar technisch geschoold personeel. Ook werken we samen met gespecialiseerde tech bedrijven en participeren we in de naast ons terrein gesitueerde Novio Tech Campus. Dat is een geweldige kweekvijver waar geschoold talent zich ontwikkelt op het terrein van technologie en ondernemen.”

“Wat betreft marktperspectief zijn de lange termijn vooruitzichten van NXP Semiconductors rooskleurig. De vraag naar semiconductors groeit wereldwijd nog steeds en de toepassingen waarin ze onmisbaar zijn nemen alleen maar toe. Dat mag echter niet leiden tot zelfgenoegzaamheid. Succesvol zijn en blijven vereist voortdurend scherp zijn op kansen en mogelijkheden.” 

NXP Semiconductors Netherlands B.V.
Gerstweg 2
6534 AE Nijmegen
Tel. 024 353 9111 NXP

Semiconductors N.V. (hoofdkantoor)
High Tech Campus 60
5656 AG Eindhoven
Tel. 040 27 29960 www.nxp.com

Tekst en foto: Huub Luijten

Interessant artikel? Deel het: