Driven by data, slagroom op de taart voor Den Bosch

2 oktober 2017 13:49

Gastvrij en driven by data. Zo moet Den Bosch binnen enkele jaren in de regio, maar ook daarbuiten bekendstaan. Het is de uitkomst van een onderzoek dat de BZW ’s-Hertogenbosch eerder dit jaar presenteerde. Het slim benutten en delen van data moet de stad banen opleveren en economisch versterken.

Welke sterke punten zijn er en welke ontwikkelpunten zijn echt belangrijk? Waar gaan we als ondernemers en als stad in de toekomst (2020-2025) ons geld mee verdienen? Dat waren de kernvragen uit het onderzoek dat de Brabants Zeeuwse Werkgeversvereniging (BZW), afdeling ’s-Hertogenbosch deed. Met als uitkomst het advies om te komen tot een duidelijk economisch ontwikkelingsprofiel voor de stad: een gezamenlijke economische agenda rond het thema driven by data, connecting business. In een rondetafelgesprek gaan we met een aantal betrokkenen verder in op deze doelstelling, de economische kracht van de Brabantse hoofdstad en de kansen die zij zien voor de stad. In het penthouse van Golden Tulip Hotel Central, met uitzicht op het hart van de stad, de Bossche Markt, schuiven Marc Hoedemakers, ondernemer in de bouw en voorzitter BZW ’s-Hertogenbosch, Karin Rademaker, directeur Hotel Central, Jan Hoskam, wethouder Economische Zaken en Financiën van ’s-Hertogenbosch, directeur Ronald Meijerink van de ICT-Academie Koning Willem I College, Maarten de Rouw, partner registeraccountant bij Baker Tilly Berk en voorzitter ondernemersvereniging De Pettelaar, Toin Saris, bedrijfsmakelaar en voorzitter ondernemersvereniging RiVu en Martin Houben, directievoorzitter Rabobank ’s-Hertogenbosch en omstreken, aan. “Driven by data moet voor de stad de slagroom op de taart worden. We hebben als gastvrije, bourgondische stad goud in handen. Wat ontbreekt is een onderscheidend profiel. De focus op data kan daarvoor zorgen. Daar moeten we dus gezamenlijk de schouders onder zetten”, trapt Toin Saris af.

Rapport ‘eyeopener’

Het BZW-rapport is wat dat betreft volgens wethouder Jan Hoskam een ‘eyeopener’ geweest. “De stad kent een lange geschiedenis van ICT-bedrijven die hier gevestigd zijn of zijn geweest. Denk aan namen als Tulip, Nashuatec, Ricoh, SAP en CTAC. Bedrijven die eraan hebben bijgedragen dat de ICT-sector met zeshonderd bedrijven inmiddels 9000 van de ruim 95000 banen in de stad voor zijn rekening neemt. Een heel belangrijke economische pijler dus. Met de komst van de Data-Universiteit, de Jheronimus Academy of Data Science (JADS), moet de stad volgens de wethouder nu het moment grijpen en deze kracht verder uitbouwen. “We hebben heel goed ICT-onderwijs op alle niveaus in de stad”, haakt Ronald Meijerink hierop in. “Niet alleen met JADS op universitair niveau, maar ook met de opleiding Informatica van Avans op hbo- en die van het Koning Willem I College op mbo-niveau. De randvoorwaarden qua onderwijs en potentiële medewerkers zijn dus aanwezig.” Meijerink wil in deze ook zeker de aandacht vestigen op de ICT-Community ’s-Hertogenbosch. Een platform waarbinnen ICT-bedrijven in de stad en de ICT-opleidingen van Avans Hogeschool, Koning Willem I College en JADS samenwerken.

“Big Data, what’s in it for me? Met het MKB Data Lab kan deze vraag op een relatief laagdrempelige manier beantwoord worden”

MKB Data Lab

Een van de zaken waar de drie opleidingen volgens hem momenteel heel hard aan werken, is de opzet van het MKB Data Lab. Hier moeten mkb-bedrijven op heel korte termijn terechtkunnen om snel een waardering van hun data te kunnen krijgen. Wat kun je ermee? Waarin zit de waarde? En hoe zou je deze waarde kunnen benutten? Een data quickscan waar een ondernemer vervolgens zelf mee aan de slag kan. Een ontwikkeling die Marc Hoedemakers toejuicht. “Dat is waar we als stad behoefte aan hebben. Waar we als BZW tijdens ons onderzoek tegenaan liepen, was namelijk de vraag van ondernemers wat ze nu eigenlijk met big data kunnen? What’s in it for me? Met het MKB Data Lab kan deze vraag op een relatief laagdrempelige manier beantwoord worden.” De boodschap dat ondernemend Den Bosch structureel data moet creëren, delen en toepassen om er samen beter van te worden, moet zo wat betreft de deelnemers aan het rondetafelgesprek steeds breder landen. “Daarvoor moeten ondernemers echter allereerst beseffen wat ze met data en de analyse hiervan kunnen”, benadrukt Hoedemakers. “En in die fase van bewustwording zitten we nu.”

Belang van ‘showcases’

Een fase waarin wat Martin Houben betreft ‘showcases’ heel belangrijk zijn. “We moeten nu aan de hand van voorbeelden laten zien wat een ondernemer kan met data waarover hij bewust of onbewust toch al beschikt.” Waarbij je je volgens Maarten de Rouw juist ook moet realiseren dat heel veel algemene gegevens voor iedereen al beschikbaar zijn. Denk aan informatie over het weer, maar bijvoorbeeld ook over bezoekersstromen. “Driekwart van alle data zijn inderdaad open data”, benadrukt ook Meijerink en hij vergelijkt het met een kind in een snoepwinkel.

Verbanden leggen, verbanden leggen en nog eens verbanden leggen. Dat is waar het om draait wanneer je waarde uit data wilt halen. Iets waar volgens de gesprekspartners elke ondernemer voordeel uit kan halen. Denk aan nieuwe inzichten die data-analyse biedt in je markt, je klanten en hun klantbehoeften. Maar ook aan sturingsmogelijkheden als het gaat om inkoop en efficiencyvoordelen.

“Stilstand is achteruitgang, redeneer ik altijd. Data-analyse is dus zeker iets wat ik omarm”, stelt Karin Rademaker. “Wanneer je het echter hebt over het delen van data dan zou daar wat mij betreft altijd een onafhankelijke partij tussen moeten zitten. Je hebt het in veel gevallen immers ook over bedrijfsgevoelige informatie waarvan ik, en met mij veel collega-ondernemers, niet wil dat die op straat komt te liggen. Absoluut vertrouwen in deze is noodzakelijk.”

“Informatie over internationale gasten bijvoorbeeld. Niet alleen van hotels, maar denk ook aan musea. Wanneer we die info breed met elkaar zouden delen dan krijgen we misschien meer restaurants zover om hun menukaarten ook in het Engels beschikbaar te hebben”, geeft ze een voorbeeld van waar het delen van informatie toe zou kunnen leiden. Ze krijgt vervolgens meteen ‘hulp’ van een tafelgenoot. De bankier in het gezelschap, zou, ‘uiteraard geanonimiseerd’, in deze aan de hand van betalingsgegevens koopstromen op geaggregeerd niveau in beeld kunnen brengen.

Gegevens aggregeren en anonimiseren

Wethouder Hoskam kijkt vervolgens naar tafelgenoot Toin Saris, bedrijfsmakelaar. “Als wethouder Economische Zaken zou ik bijvoorbeeld graag gegevens hebben van de looptijd van huurcontracten met betrekking tot kantoren in de stad. Wanneer ik namelijk weet dat de komende vijf jaar alle kantoorruimte bezet is dan kan ik nu een aannemer aan het werk zetten”, geeft hij aan. De wethouder realiseert zich echter meteen dat dit soort gegevens prijsgeven voor een individuele ondernemer ver gaat. “Op individueel niveau kan het delen van data snel als een bedreiging worden gezien”, trekt hij het breder. “Dat probleem moeten we gezamenlijk ondervangen. Door gegevens te aggregeren en anonimiseren. ”

“Het zijn vaak de grote spelers die weinig tot geen data beschikbaar stellen”, haakt Meijerink in. Reden te meer waarom het volgens Rademaker in Den Bosch, mkb-stad bij uitstek, wel moet lukken. “We moeten elkaar hierin toch weten te vinden”, stelt ze. “Anders missen we gezamenlijk de boot.”

“Hier wil je bij horen. Dat is het gevoel dat nu moet gaan leven”, gaat Hoedemakers verder. “Als BZW doen we hier al veel aan door bijvoorbeeld het geven van voorlichting over de kansen die de inzet van data-analyse biedt. We willen als BZW echter verdergaan en als trekker fungeren van de ambitie om van Den Bosch een stad die uitblinkt in onderscheidende datatoepassingen te maken. Waarbij we ons allemaal moeten realiseren dat je wanneer je niet kunt delen, je ook niet kunt vermenigvuldigen.”

De kracht van Den Bosch

“We moeten als bedrijfsleven, gemeente en onderwijs vanaf nu de kracht van Den Bosch goed in de markt zetten. Een gezamenlijk gedragen toekomstvisie voor 2020-2025 prediken met als kern data driven”, concludeert Houben. “Wanneer we met z’n allen onze achterban rond dit thema weten te mobiliseren dan moet dat goed komen.” “Maak hierbij gebruik van de koplopers die er al zijn”, vult De Rouw aan. “Laat zien waar samenwerking op het gebied van data-analyse toe kan leiden. Waar winst te behalen is. Dan komt dat draagvlak er zeker. Daarvan ben ik overtuigd.” Saris geeft vervolgens meteen het voorbeeld van een pakketbezorger op ‘zijn’ bedrijventerrein die aan de hand van data-analyse steeds beter kan voorspellen wanneer er veel of juist weinig pakketten bezorgd moeten worden en wanneer er dus extra mensen in het sorteercentrum en op de weg moeten worden ingezet. “We waren er onlangs als ondernemersvereniging op bezoek en toen werd verteld dat het tegenwoordig op een mooie, zonnige dag bijvoorbeeld heel druk is in het sorteercentrum. Dit in tegenstelling tot vroeger. Een dagje aan het strand of aan het water wordt nu namelijk door de zogenaamde Zalando-shoppers optimaal benut”, legt hij uit. “Toch handig om op in te kunnen spelen als postbedrijf.” Wethouder Hoskam op zijn beurt noemt het voorbeeld van een bedrijf in San Francisco. Flex, dat als partner van Nike de tijd dat een customized schoen erover doet om ergens op de wereld bij een klant te komen, heeft teruggebracht van enkele weken naar dagen. Dit door ultiem data driven te opereren, zo constateerde hij tijdens een werkbezoek. “Ik heb daar naar een scherm staan kijken waarop ik zag dat een containerschip op de Westerschelde was vastgelopen waardoor scheepvaartverkeer stil kwam te liggen en leveringen in gevaar kwamen. Alle alarmbellen gingen af en alternatieve aanvoerroutes werden direct aangegeven. Ongelooflijk, zo hadden ze heel de wereld in kaart gebracht.”

Data-analyse een middel, geen doel

Wat je je tot slot als ondernemer volgens de gespreksdeelnemers altijd moet realiseren, is dat het gebruik van data een middel is en nooit een doel op zich. Uiteindelijk gaat het om de toepassing van data in je bedrijfsvoering. Hoe zet je data-analyse in om vragen die je hebt te beantwoorden of problemen waar je tegenaan loopt op te lossen? Niet alleen in je eigen bedrijfsvoering, maar ook als het gaat om het aanpakken van bredere vraagstukken in de stad.

Zo wordt in het BZW-rapport bijvoorbeeld het voorbeeld genoemd van het gebruik van markt- en handelsdata van B2B bedrijven voor marketing en relatiebeheer om zo de concurrentiepositie van deze bedrijven te versterken. Maar ook een gerichte doelgroepenmarketing voor de Bossche binnenstad op basis van de bundeling en analyse van klant- en marktdata. Heb je dat als stad voor elkaar dan profiteert daar de Bossche economie als geheel van. En kun je dus door samen te werken en data te delen het verschil maken.

Het rapport van de BZW: ‘De Economische kracht van ’s-Hertogenbosch, samen ondernemen richting 2020-2025’ is te vinden op de website van de BZW: www.bzw.nl/krachtdenbosch. «

Tekst: Sandra Kagje / Fotografie: Saskia van Empel

Interessant artikel? Deel het: